Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
159192	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	1980-2000 dönemi ortaöğretim tarih ders kitapları ve dönemin tarihçilik anlayışı / The history text books and the historical undestandling between 1980 and 2000 Yazar:BESİME ARZU GÜNGÖR Danışman: Y.DOÇ.DR. MUSTAFA AKSOY Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2005 440 s.
II ÖZET Bu araştırma, 1980-2000 döneminde; toplumsal hayatta etkili olan fikir akımlarının, kültürel değişmeler ve politik güçlerin lise tarih ders kitaplarına ne düzeyde etkisi olduğunu ya da böyle bir etkinin söz konusu olup olmadığını saptamak amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmada, amaca ve konuya uygun olarak "hermenetik yöntem" (yorum bilgisi) kullanılmış ve tarih ders kitaplarının karşılaştırmalı bir şekilde tarihsel araştırması yapılmıştır. Lise tarih müfredat programı ve tarih ders kitaplarının içeriğinde yer alan konuların neler olduğu ve bütün bu konuların nasıl bir bakış açısıyla ele alındığı, tarih ders kitaplarının yazıldığı dönem koşullan ile birlikte incelenmiştir. Ayrıca, tarih ders kitaplarına eklenen ya da bu kitaplardan çıkarılan konuların olup olmadığının da değerlendirmesi yapılmıştır. İncelemesi yapılan 1980 döneminin öncesine dair çalışmalarda da bulunularak tarih ders kitapları bir bütünsellik içinde değerlendirilmeye çalışılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarına ait tarih ders kitaplarında ifadesini bulan "Türk Tarih Tezi", son yılların tarih ders kitaplarında bütünüyle olmasa da kısmen etkisini yitirmiştir. 1980 sonrası tarih ders kitaplarının ise, genel olarak "Türk-İslam Sentezi" anlayışına uygun düştüğü söylenebilir. 1930'larm "siyasetçi-tarihçiler" olgusu, tarih ders kitaplarının siyasi bakış açısı olan kimselerce yazılması, 1980-2000 yıllarında farklı bir boyut kazanmıştır. Bu dönemde tarih ders kitapları, tarihsel çalışmaların içerisinde bulunan kimselerce yazılmıştır ancak; iktidar güçlerinin, tarih ders kitaplarının hazırlanması aşamasında etkisi de söz konusu olmuştur. Vatandaşlık eğitiminin bir parçası haline getirilen tarih ders kitapları ve tarih öğretimi, öğrencilere, bazı politik amaçlı düşünceleri benimsetme kaygısı taşımaktadır. Bu bağlamda; mensubu olduğu milletle gurur duyan bireyler yetiştirme amacına bağlı olarak, tarihsel başarı ve kahramanlıklar ön plana çıkarılmakta, olumsuzluklar ise tarihin saklanan yüzü olmaktadır. Tarih öğretimi; toplumun siyasal güçlerinin etkisi ve yönlendirmesi altında, kendi varlığını ve kendi disiplinine özgü değerleri koruma uğraşısı içerisinde bırakılmıştır. Tarih öğretiminin ve tarih ders kitaplarının yeni bir perspektifle ele alınması önemli bir toplumsal ihtiyaç olarak kendini göstermektedir. Besime Arzu Güngör
Ill ABSTRACT This research had been done to identify the impact of ideas, cultural transactions and political changes that affected the social life between 1980 and 2000 on high school history text books. In this study, based on the subject and its purpose, hermeneutic method was used and history text books were compared and contrasted. The history curriculum and the content of history text books were examined by considering the author's approach on the subjects and period which the books were written. Also, it was evaluated whether any subject was added or substracted from the history text books. After that, the history text books before 1980 were investigated in order to evaulate history text books as a whole. We found that "Turkish History Thesis" affected the early editions of history text books of the Republic. Its meaning has been lost partially nowadays. It can be said that the history text books which were written after 1980 are consisted with "Turkish-Islamic Synthesis". The books were written by people who had a political view and who had "politician-historian" in 1930s. This approach was changed between 1980 and 2000. In this term, the history text books were written by historians. However, the history text books and the historians were influenced by the political power. History text books and history teachings which became a part of citizenship education, bear some worries about adopting some political ideas to the students. At this point, to educate people who are proud of their nationality, historical success and heroism were placed jn front while the negative parts became the secret part of the history. "History teaching" was left under the guidelines and pressure of political power and became to protect its value and discipline hardly. It is important to reconsider history text books and history teaching in a new view. Rewriting the history text books is a need of society. Besime Arzu Güngör