Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
122461		Almanca yazan Türklerde metinlerarasılık / Intertextualitat bei den Deutschschreibenden Türkischen autorinnen Yazar:TEVFİK EKİZ Danışman: PROF.DR. GÖRSEL AYTAÇ Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Konu:Alman Dili ve Edebiyatı = German Linguistics and Literature Dizin:Almanca = German ; Göçmen edebiyatı = Migrant literature ; Metinlerarasılık = Intertextuality ; Türkler = Turks	Onaylandı Doktora Türkçe 2002 187 s.
ÖZET "Almanca Yazan Türklerde Metinlerarasılık" başlıklı bu doktora çalışmasında, Emine Sevgi Özdamar, Alev Tekinay, Akif Pirinçci, Renan Demirkan, Saliha Scheinhardt, Zafer Şenocak, Nevfel Cumart, Zehra Çırak, Levent Aktoprak, Hasan Özdemir ve Metin Fakıoğlu'nun belirlenen roman, öykü ve şiir türündeki eserlerinde postmodern edebiyatın en önemli öğelerinden biri olan metinlerarasılık incelenmiştir. Bu sayede, söz konusu yazarların eserlerindeki metinlerarası/kültürlerarası bağıntılar saptanmaya çalışılmıştır. Metinlerarasılık kavramı, bir metnin öncel bir metinle ilişki içerisinde olması anlamındadır. Kavram, Bulgar asıllı göstergebilimci Julia Kristeva tarafından ortaya konmuş ve Rus edebiyat kuramcısı Mihail Mihailoviç Bahtin'in diyalogsallık anlayışını açımlamayı amaçlamaktadır.Biri Bahtin merkezli kuramsal, bir diğeri de metinlerarası ilişkiyi saptayan ve sistematize eden uygulamalı olmak üzere iki tür metinlerarasılık vardır. Söz konusu çalışma da, uygulamalı metinlerarasılık anlayışından hareketle hazırlanmıştır. Çalışmada, öncelikle Almanca yazan Türkler ve metinlerarasılık kuramı ele alınmıştır. Daha sonra yukarıda belirtilen yazarlarımızın seçilen eserleri metinlerarasılık kuramı açısından ele alınmışlardır. Eserlerin seçiminde öncelikle ödüllü olmaları dikkate alınmıştır. Bu eserlerdeki metinlerarası ilişkilerin saptanması okuyucunun donanımıyla yakından ilintili olduğundan, bu ilişkilerin saptanması alımlayıcıdan alımlayıcıya farklılık gösterebilir. Çalışmada, yazarlarımızın Almanca yazmalarına karşın, Türk kültüründen de etkilendikleri saptanmıştır. Ancak Akif Pirinçci bunların dışında kalmakta, onun eserleri göçmen edebiyatına dahil edilememektedir. Sözkonusu yazarlardaki iki kültür arasında kalmışlık, çoğunlukla bir ağaç ya da bir köprüyle imgesel olarak dile getirilmektedir. Köprü hem somut, hem de soyut anlamda kullanılmaktadır. Alman dilinde üretilen bu edebiyat kültürlerarasılığa bir katkı olarak değerlendirilebilir. 167
ZUSAMMENFASSUNG In dieser Dissertation mit der Überschrift "Intertextualitat bei den deutschschreibenden türkischen Autorlnnen" wurden die ausgewahlten Romane, Erzâhlungen und Gedichte von Emine Sevgi Özdamar, Alev Tekinay, Akif Pirinçci, Renan Demirkan, Saliha Scheinhardt, Zafer Şenocak, Nevfel Cumart, Zehra Çırak, Levent Aktoprak, Hasan Özdemir und Metin Fakıoğlu hinsichtlich der Intertextualitat, die ein wesentliches Signum der postmodernen Literatür ist, untersucht. Dabei war das Ziel die intertextuellen/interkulturellen Relationen in den ausgewahlten Werken festzustellen. Der Begriff Intertextualitat bedeutet den Bezug von Texten auf Pratexte. Dieser Begriff wurde von der bulgarischen Semiotikerin Julia Kristeva eingeführt und sie beabsichtigt damit, das Dialogizitâtsprinzip von dem rassischen Literaturtheoretiker Michael Bachtin zu erweitern. Es gibt zwei Arten von Intertextualitat. Die eine ist die theoretische (Bachtin-zentriert) Intertextualitat. Die andere ist die angewandte Intertextualitat, die die Relationen zwischen den Texten feststellt und systematisiert. Die vorliegende Arbeit wurde nach diesem zweiten Konzept angefertigt. Zuerst wurden die deutschschreibenden türkischen Autorlnnen und die Intertextualitatstheorie behandelt. Danach wurden die ausgewahlten Werke der obengenannten Autorlnnen hinsichtlich der Intertextualitatstheorie untersucht. Bei der Auswahl dieser Werke wurden in erster Linie Autorlnnen behandelt, die mit einem Literaturpreis ausgezeichnet sind. Da die Feststellung der intertextuellen Relationen in diesen Werken mit dem Vorwissen der jeweiligen Leser eng verbunden ist, kann die Feststellung dieser intertextuellen Relationen von Rezipienten zu Rezipienten Unterschiede aufweisen. Es wurde festgestellt, da!3 diese Autorlnnen auch von der türkischen Kultur beeinfluBt sind, obwohl sie nur in deutscher Sprache publizieren. Nur Akif Pirinçci bildet einen Ausnahmefall. Seine Publikationen können nicht zur Migrationsliteratur eingeordnet werden. Die kültüreli bedingte Zerrissenheit bei diesen Autorlnnen werden hauptsâchlich durch einen Baum oder eine sowohl konkrete als auch abstrakte Briicke bildhaft dargestellt. Diese Literatür kann als ein Beitrag zur Interkulturalitat aufgefai3t werden. 168