Tez No İndirme Tez Künye Durumu
416831
Antalya florasında bulunan Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) populasyonlarında seleksiyon ıslahı ile üstün özelliklere sahip genotiplerin belirlenmesi / Determining superior genotypes by selective breeding of Anatolian sage (Salvia fruticosa Mill.) populations in the flora of Antalya
Yazar:FATMA UYSAL
Danışman: PROF. DR. KENAN TURGUT
Yer Bilgisi: Akdeniz Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
Konu:Ziraat = Agriculture
Dizin:Ada çayı = Sage ; Salvia = Salvia ; Seleksiyon ıslahı = Selective breeding
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2015
104 s.
Bu araştırma, Antalya ilinin farklı lokasyonlarında yayılış gösteren Anadolu adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) türünde, seleksiyon ıslahı ile agronomik ve kalite özellikleri yüksek çeşit elde edilmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada, Antalya florasının 15 farklı popülasyonundan klonal olarak alınan SalviafruticosaMill. türüne ait tek bitkiler, çalışmanın materyalini oluşturmuştur. Çalışmada, vejetatif üreyen bitki türünde klon seleksiyonu ıslah yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada bitki boyu (cm), dal sayısı (adet), yeşil herba verimi (kg/da), kuru herba verimi (kg/da), yeşil yaprak verimi (kg/da), kuru yaprak verimi (kg/da), uçucu yağ oranı (%), uçucu yağ bileşenleri (%), rosmarinik asit miktarı saptanmıştır. Populasyon ortalamaları bakımından A-klonları, yeşil herba verimi 1303.59-3098.33 kg/da arasında ve kuru herba verimi ise 748.34-1135.15 kg/da arasında değişim göstermiştir. B-klonları ise yeşil herba verimi 3728.00-1115.20 kg/da arasında iken kuru herba verimi 1357.933-555.03 kg/da olarak gerçekleşmiştir. A-klonları populasyon ortalamalarında yeşil ve kuru yaprak verimleri sırasıyla 740.06-1603.21, 341.26-534.36 kg/da arasında değişim göstermiştir. B-klonlarında ise en yüksek yeşil yaprak 2050.40 kg/da olarak tespit edilirken en yüksek kuru yaprak verimi 605.867 kg/da olarak belirlenmiştir. Uçucu yağlardaki ana bileşenlerin 1.8-cineole, kafur ve karyofillen olduğu saptanmıştır. Uçucu yağlardaki 1.8-cineole oranı %34.51-73.49 arasında, rosmarinik asit miktarı ise 2.68-8.89 mg/g arasında değişiklik göstermiştir. Çalışmamızda değerlendirilen klonal hatlar arasında varyasyonun geniş olduğu, morfolajik özellikler, verim ve kalite bakımından kullanım alanlarına göre öne çıkan klonal hatların olduğu belirlenmiştir.
This research was done with the purpose of getting high quality plants by selective breeding of Anatolian sage (Salvi afruticosa Mill.) in different locations of Antalya province. In this research, clonal single plants belong to Salvia fruticosa Mill. species, were collected from 15 different populations in the flora of Antalya. The clonal selection method was used in breeding of plant species, which is clonally propagated. Plant height (cm), numbers of branch, gren plant yield (kg/1000m2), dried plant yield (kg/1000m2), gren leaf yield (kg/1000m2), dried leaf yield (kg/1000m2), essential oil proportion (%), essential oil components (%), and amount of rosmarinic acid were observed in this research. A-clones showed between 1303.59-3098.33 kg/1000m2 green plant yield, while they showed between 748.34-1135.15 kg/1000m2 dried plant yield in terms of population. Furthermore, it was observed that gren plant yield of the B-clones was between 3728.00-1115.20 kg/1000m2, while the dried plant yield was between 1357.933-555.03 kg/1000m2. Moreover, gren and dried leaf yields of the A-clones were 740.06-1603.21 and 341.26-534.36 kg/1000m2 respectively. The highest gren leaf yield of the B-clones was 2050.40 kg/1000m2, whereas the highest dried leaf yield was 605.867 kg/1000m2. Furthermore, 1.8-cineole, camphor, caryophyllene were determined as the main components of essential oils. The proportion of 1.8-cineole was between %34.51-73.49 mg/g, while the proportion of rosmarinic acid was between 2.68 -8.89 mg/g. In our research, it was observed that there was a big variation between clonal lines, and some of them were determined as important in terms of morphological characteristics, yield and quality.