Tez No İndirme Tez Künye Durumu
422313
Anayasaların başlangıç kısımlarının hukuki değeri / The legal value of preambles of constitutions
Yazar:MEVLÜT GÖL
Danışman: PROF. DR. ABDURRAHMAN EREN
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
Konu:Hukuk = Law ; Kamu Yönetimi = Public Administration
Dizin:Anayasa 1961 = Constitution 1961 ; Anayasa 1982 = Constitution 1982 ; Anayasa = Constitution ; Anayasacılık = Constituonalism ; Hukuk = Law ; Hukuka uygunluk = Compliance with laws ; Hukuksal esaslar = Legal aspects ; Karşılaştırmalı hukuk = Comparative law
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
337 s.
Devletlerin temel kurucu belgesi olan anayasaların dayandıkları temel ilke ve felsefeyi açıklayan, anayasayı uygulayanlara yol gösteren bölümler başlangıç kısımlarıdır. Yazılı anayasaların ortaya çıkışından itibaren anayasa metinlerinde yer verilmeye başlanan başlangıç kısımları, bazı hukuk sistemlerinde ülkeye özgü ilke ve değerleri ihtiva eden edebi bir metin olarak, sembolik bir mana ifade etmekten öteye geçmezken, bazılarında anayasanın yorumlanmasında bir araç olarak kullanılabilmektedir. Bazı sistemlerde ise, başlangıç kısımları, anayasanın bir parçası gibi hukuki değer kazanabilmektedir. Başlangıç metinleri, ya ülkelerin anayasalarındaki açık bir hükümle, ya kendi muhtevalarındaki bir ifade ile veya anayasaya uygunluk denetimi yapan yargı organlarının içtihatlarıyla hukuki değer kazanabilmektedirler. Karşılaştırmalı hukuk incelendiğinde birçok ülkenin anayasasında başlangıç kısmının bulunduğu görülmektedir. Liberal, Sosyalist veya İslami anayasa örneklerinin çoğunluğunda başlangıç metnine yer verilmiştir. Türkiye anayasaları içinde başlangıç kısmına ilk yer veren anayasa 1961 Anayasası'dır. Yürürlükte bulunan 1982 Anayasası'nda da başlangıç kısmı bulunmaktadır. Her iki anayasada da, belirgin bir ideoloji vurgusu yapan başlangıç kısmı, anayasa metnine dâhil edilerek diğer anayasa maddeleriyle eşit değere sahip kılınmıştır. Başlangıcın, anayasanın diğer maddeleriyle eşit bir değere sahip kılınması, uygulamada bazı sorunları da beraberinde getirmiş ve başlangıç kısmının varlığı, muhtevası, ideolojisi ve bağlayıcı niteliği Türkiye'deki yeni anayasa tartışmalarının odak noktalarından biri haline gelmiştir. Anahtar Kelimeler: Yazılı anayasalar, anayasacılık, başlangıç, hukuki değer, 1961 Anayasası, 1982 Anayasası
The essential principles and philosophy of the constitutions, which are the establishing documents of the states, are expressed in the preamble parts of the constitutions, and preambles also guiding part to the practitioners of the constitution. The preambles, which took part in the constitutions since the written constitutions are existing, as a literal text, includes the sui generis principles and values in some states, and has a symbolic meaning. On the other hand, in other examples, the preambles could be used for interpreting the constitution. Also in other legal systems, the preambles could be accepted as a part of the constitution and has legal power. The preambles could gain legal power with an explicit provision in the constitution, or with an expression in itself, or with a legal precedent of the constitutional review body. With the examination of the comparative law, it can be clearly seen that there are preambles in the constitutions of many countries. There are preambles in many of the Liberal, Socialist and Islamic constitutions. The first Turkish constitution which starts with a preamble is 1961 Constitution. The 1982 Constitution which is still in force has a preamble too. In both constitutions, the preambles are emphasizes a certain ideology and they both considered as a part of the constitution. Also in both constitutions, the preambles are considered as having equal power with the other provisions of the constitutions. Considering the preambles as having equal power with the other provisions brings many problems in practice, and existing, contents, ideology and the binding nature of the preambles are became the focus point of the new constitution debates in Turkey. Keywords: Written constitutions, constitutionalism, preamble, legal value, the Constitution of 1961, the Constitution of 1982