Tez No İndirme Tez Künye Durumu
229614
İnsülin kullanan diyabetlilerde hipoglisemi korkusu ve öz-etkililik / Hypoglycemia fear and self-efficacy of insulin using patients with diabetes
Yazar:ÖZGÜL EROL
Danışman: PROF. DR. NURAY ENÇ
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
Konu:Hemşirelik = Nursing
Dizin:Diabetes mellitus = Diabetes mellitus ; Hemşirelik bakımı = Nursing care ; Hipoglisemi = Hypoglycemia ; Kendi kendine yönetim = Self management ; Ölçekler = Scales ; Öz yeterlilik = Self-efficacy ; Özbakım = Self-care ; İnsülin = Insulin
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2009
161 s.
Bu araştırma, Hipoglisemi Korku Ölçeği (HKÖ) ve Diyabet Öz Bakımında Güven Ölçeği'nin (DÖGÖ) Türkçe geçerlilik güvenilirlik çalışmalarını yaparak Türk toplumu için uygun ölçekler olup olmadığını belirlemek ve insülin kullanan diyabetlilerin hipoglisemi korkusu ve diyabet özbakımına yönelik öz-etkililik düzeyleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla metodolojik ve tanımlayıcı tipte planlanmıştır.Çalışma, örnekleme alınma kriterlerine uygun 345 diyabetli ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak; diyabetlilerin sosyodemografik ve klinik bilgilerinin yer aldığı hasta bilgi formu, hipoglisemi korku düzeyinin belirlenmesi için HKÖ, diyabet özbakımına yönelik öz-etkililik düzeyinin değerlendirilmesi için DÖGÖ kullanılmıştır. Olguların diyabete yönelik özbakım aktiviteleri Diyabet Bakım Profili'nin alt gruplarından ilgili maddeler alınarak değerlendirilmiş, benlik saygısının değerlendirilmesinde de Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği kullanılmıştırVerilerin değerlendirilmesinde SPSS (11,5) programı kullanılmıştır. Ölçeklerin Cronbach alfa katsayıları sırasıyla; HKÖ Kaygı alt grup için 0,91, davranış alt grup için 0,77, HKÖ toplam ölçek için 0,90 ve DÖGÖ için ise 0,82 olarak saptanmıştır.Tip 1 diyabetli olan, yoğun insülin tedavisi alan, son bir ay içinde hipoglisemi geçirme sıklığı fazla olan, son bir yıl içinde bayılmaya yol açan ya da tedavi için yardım gerektiren ciddi kan şekeri düşmesi yaşayan, diyabet kontrol problemleri fazla olan, diyabet ve bakımına yönelik negatif tutuma sahip olan ve benlik saygısı düşük olan olguların hipoglisemi kaygılarının ve korkularının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca tip 1 diyabetli olan, yoğun insülin tedavisi alan ve benlik saygısı yüksek olan olguların diyabet özbakımına yönelik öz-etkililik düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Hipoglisemi korkusu ile diyabet özbakımına yönelik öz-etkililik düzeyi arasında ilişki saptanmamış olup HKÖ ve DÖGÖ'nün Türk toplumunda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir araçlar oldukları belirlenmiştir.
This methodologic and descriptive study was designed in order to make Turkish validity and reliability of Hypoglycemia Fear Survey (HFS) and Confidence in Diabetes Self-Care (CIDS) scales and also determine the relationship between hypoglcemia fear and self-efficacy of insulin-dependent diabetics.The study consisted of 345 diabetic patients who were suitable for the inclusion criterias. Data were collected using patient information form which includes sociodemographic and clinic characteristics, HFS and CIDS for evaluating hypoglycemia fear and self-care self-efficacy of patients respectively, Diabetes Care Profile?s (DCP) related items were used for evaluating self-care activities and also Rosenberg Self-esteem Scale was used for evluating self-esteem of patients.Data were analysed by using SPSS (11,5) programme. Cronbach alpha?s of the scales were 0,91 for HFS Worry subscale, 0,77 for Behavior Subscale, 0,90 for HFS total and 0,82 for CIDS respectively.It was found that patients who had type 1 diabetes, receiving intensive insulin therapy, experienced more frequent hypoglycemia in the last month, experienced severe hypoglycemia that leaded to unconsciousness or needed help for treatment in the last year, also who had more diabetes control problems, negative attitude to diabetes and diabetes care and low self-esteem, had more worries and fears about hypoglycemia. It was also determined that patients who had type 1 diabetes, receiving intensive insulin therapy and high self-esteem, had higher diabetes self-efficacy levels. No relation was found between hypoglycemia fear and self-efficacy. HFS and CIDS was found as valid and reliable scales that could be used in Turkish culture.