Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
180917		A multivariate analysis in detecting differentially functioning items through the use of programme for international student assessment (PISA) 2003 mathematics literacy items / PISA 2003 matematik maddeleri kullanılarak yanlı çalışan maddelerin tespitinde çok boyutlu eşleştirme analizi Yazar:SELDA ÇET Danışman: PROF. DR. HALİL GİRAY BERBEROĞLU Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Ortaöğretim Matematik Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training Dizin:	Onaylandı Doktora İngilizce 2006 159 s.
ÖZPISA 2003 MATEMATİK MADDELERİ KULLANILARAK YANLI ÇALIŞANMADDELERİN TESPİTİNDE ÇOK BOYUTLU EŞLEŞTİRME ANALİZİÇet, SeldaDoktora., Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi BölümüMadde yanlılığı analizleri aynı yetenekteki fakat farklı gruplardaki kişilerinfarklı performans gösterip göstermediklerini araştırır. Aynı yetenekteki kişilerintespitinde sadece toplam test puanını kullanan tek boyutlu analizler çoğunluktadır.Bu çalışma aynı yetenekteki kişileri tespit etmede, farklı faktör puanlarını aynıanda kullanarak yapılan analizlerin, tek bir toplam test puanını kullanarak yapılananalizlere göre daha etkili olduğunu savunmaktadır. Bu çalışmanın amacı PISA2003 Matematik sorularının Türkçe ve İngilizce formları arasındaki maddeyanlılığını araştırmaktır. Bunun için yayınlanmış madde sayısının çoğunluktaolduğu iki kitapçık seçilmiştir. Bu çalışmada testlerin faktör yapıları faktörçözümlemesi yöntemleri ile tespit edildikten sonra seçilen maddeler analizedilmiştir.Tek boyutlu DIF analizleri ile çok boyutlu eşleştirme analizlerininsonuçları Mantel-Haenszel (M-H) ve Logistic Regression (LR) metotlarıkullanılarak karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırma sonucunda çok boyutlu eşleştirmeyöntemleri ile yapılan analizlerde madde yanlılığı gösteren maddelerde her ikikitapçıkta da bir farklılık görülmüştür.Yanlı çalıştığı tespit edilen maddelerde ölçtükleri matematiksel beceriler vebilişsel yeterlilikler, madde türü, madde kökü ve diğer görsel ve uzamsal unsurlardikkate alınarak madde yanlılığının kaynağının tespit edilmesi için nitelikselanalizler yapılmıştır. Bu analizler müfredat farklılıkları, kültürel farklılıklar veçeviriden kaynaklanan farklılıklar olarak üç ana başlık altında yapılmıştır. Türkiyeve Amerika'daki öğrencilerden eşit yeteneklerde olanların niye bazı maddeleredoğru cevap verme olasılıklarının farklı olduğu araştırıldığında bunun matematikprogramlarının farklılığından kaynaklanabileceği ya da İngilizce'den Türkçe'yeçeviri yapılırken matematik maddelerindeki bazı nicelik bildiren kelimelerinanlamlarının değişebileceği görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Madde Yanlılığı, Çok Boyutlu Eşleştirme, Lojistik RegresyonAnalizi, Mantel-Haenszel Analizi, Uluslararası Öğrenci Başarısını BelirlemeProgramı (PISA)
ABSTRACTA MULTIVARIATE ANALYSIS IN DETECTING DIFFERENTIALLYFUNCTIONING ITEMS THROUGH THE USE OF PROGRAMME FORINTERNATIONAL STUDENT ASSESSMENT (PISA) 2003MATHEMATICS LITERACY ITEMSÇet, SeldaPh.D., Department of Secondary Science and Mathematics EducationDifferential item functioning (DIF) analyses investigates whetherindividuals with same ability in different groups also show similar performance onan item. In matching the individuals of the same ability, most of the methodologiesuse total scores of the tests which are usually constructed to be unidimensional.The purpose of the present study is evaluating the PISA 2003 mathematical literacyitems trough the use of DIF methodology which uses a multidimensional approachin matching students instead of a single total test score, improve the matching forDIF analyses.In the study, factor structures of the tests will be determined via bothexploratory and confirmatory analyses in a complimentary fashion. Then DIFanalyses conducted using Logistic regression (LR) and Mantel-Haenszel methods.Analyses showed that the matching criterion improved when multivariate analyseswere used. The number of DIF items was decreased when the matching criterion isdefined based on multiple criterion scores such as mathematical literacy andproblem solving scores or two different mathematical subtest score.In addition, qualitative reviews and examination of the distribution of DIFitems by content categories, cognitive demands, item types, item text, visual-spatialfactors and linguistic properties of items were analyzed to explain the differentialperformance. Curriculum, cultural and translation differences were the maincriteria for the qualitative analyses of DIF items. The results imply that curriculumand translation differences in items might be causing the DIF across Turkish andEnglish versions of the tests.Keywords: Differential Item Functioning, Multivariate Analysis, LogisticRegression Method, Mantel-Haenszel Method, Programme for InternationalStudent Assessment (PISA)