Tez No İndirme Tez Künye Durumu
153356 Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
Effect of bright sunshine duration on the selection of settlement location: A GIS method applied to Çankırı province / Güneşlenme süresinin yerleşim yeri seçiminde etkisi: Çankırı iline uygulanan CBS yöntemi
Yazar:EMRE ERDOĞAN
Danışman: PROF.DR. VEDAT TOPRAK
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
Konu:Jeodezi ve Fotogrametri = Geodesy and Photogrammetry
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
101 s.
oz GÜNEŞLENME SÜRESİNİN YERLEŞİM YERİ SEÇİMİNDE ETKİSİ: ÇANKIRI İLİNE UYGULANAN BİR CBS YÖNTEMİ Erdoğan, Emre Yüksek Lisans, Jeodezi Ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Vedat Toprak Eylül 2004, 84 sayfa Bu çalışma, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanarak yerleşim yeri ile gündoğumu-günbatımı zamanı arasındaki olası ilişkiyi araştıran bir yöntem geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu yöntem Ankara'nın kuzeydoğusunda yer alan ve yaklaşık 8380 km2 alana sahip olan Çankırı iline uygulanmıştır. Bu tezde çalışma alanına ait 3 ana veri kümesi kullanılmıştır: 1) 891 yerleşimin kimlik, ad ve koordinat değerlerini içeren yerleşim veritabanı, 2) Tüm piksellerin koordinatlarını ve sayısal yükselti değerlerini içeren topografya veritabanı, 3) Tüm piksellerin günbatımı ile gündoğumu zamanlarının farkından oluşan güneşlenme zamanları veritabanı. Bu çalışmanın ilk aşamasında sayısal yükselti modelini kullanan bir algoritmayla gündoğumu ve günbatımı zamanları hesaplanmıştır. Bu algoritma, anılan zamanları gündoğumu zamanını geciktiren veya günbatımı zamanını önceye alan ve böylelikle güneşlenme zamanını azaltan topoğrafik bir yüzey üzerinde hesaplamak amacıyla geliştirilmiştir, ikinci aşamada, yerleşime uygun olmayan alanlar yükseklik, eğim ve bakı parametrelerinden elde edilen eşik değerleri kullanılarak çalışma alanından çıkarılmıştır. Yerleşim yerlerinin ve çalışma alanının güneşlenme zamanı histogramları 12 ay ve 12 ayın ortalaması ile vıkarşılaştırılmıştır. Son yorumlara ulaşabilmek için, yerleşim yerlerinin ve yerleşim yerlerini çevreleyen dairesel tampon alanların güneşlenme zamanı karakteristikleri analiz edilerek komşuluk analizi gerçekleştirilmiştir. Yukarıda bahsedilen analizler sonucu güneş alma zamanlarının yerleşim yeri seçimini doğrudan doğruya etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar kelimeler: yerleşim yeri, gündoğumu, günbatımı, topografya, Türkiye VII
ABSTRACT EFFECT OF BRIGHT SUNSHINE DURATION ON THE SELECTION OF SETTLEMENT LOCATION: A GIS METHOD APPLIED TO ÇANKIRI PROVINCE Erdoğan, Emre M. Sc, Department of Geodetic and Geographic Information Technologies Supervisor: Prof. Dr. Vedat Toprak September 2004, 84 pages This study derives a method that seeks a possible relationship between settlement site locations and sunrise-sunset times of those locations using Geographical Information Systems. The method is applied to Çankırı province, which is located at northeast of Ankara and covers approximately an area of 8380 km2. Three main data sets of the study area are used in this thesis: 1 ) Settlement data containing the coordinates, IDs and names of the 891 settlement points, 2) Topographic data containing the coordinates and digital elevation values of all raster pixels 3) Bright sunshine duration data (BSD) composed of the difference between sunset and sunrise times for all raster pixels. In the first step of this study, sunrise and sunset times of the study area are calculated with an algorithm that uses Digital Elevation Model. This algorithm is developed specifically for computing those times over a topographic surface which may delay the sunrise time or bring forward the sunset time, thus reducing the BSD. In the second step, unsuitable landforms for settlement are clipped out from the study area based on the thresholds derived from elevation, slope and aspect parameters. Then, BSD histograms and statistics of the settlements and IVstudy area are compared for each of the 12 months and for the average of 12 months. Finally, neighborhood analysis on settlements is carried out by comparing the BSD values of each settlement with the BSD characteristics of circular buffer surrounding the settlement. The main conclusion derived from above mentioned analysis is that the BSD does not directly affect the selection of the settlement sites. Keywords: settlement location, sunrise, sunset, topography, Turkey