Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
256570		Ontoloji tabanlı veritabanlarında tercihlerin ele alınması için genel bir model / A generic model for handling preferences in ontology based databases Yazar:DİLEK TAPUCU Danışman: YRD. DOÇ. DR. MURAT OSMAN ÜNALIR Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı Konu:Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol = Computer Engineering and Computer Science and Control Dizin:	Onaylandı Doktora Türkçe 2010 162 s.
Günümüz uygulamalarında öne çıkan Anlamsal Web araştırmalarının bir kısmı, mevcut ontolojik veri miktarındaki artışa kişiselleştirilmiş çözüm yaklaşımları sunmaktadır. Çözümler genellikle tercihlerin sorgulanması, sorgu cevaplarının sıralanması ve önceliklendirilmesi yönündedir. Ancak tercihlerin alan bilgisinden bağımsız olarak tanımlanması, benzer tercihlerin paylaşılması, yeniden kullanması ve yönetilebilmesi yönünde eksikler bulunmaktadır. Bu nedenle tez çalışması, kullanıcı tercihlerini temsil edebilen genel, genişletilebilir bir model sunma yönünde Veritabanı ve Anlamsal Web araştırma alanlarında yapılan çalışmaları bir araya getirmekte, literatürde önerilen tercih tiplerini ayrı ayrı ele alarak bir çatı altında toplamaktadır. EXPRESS veri modelleme dili kullanılarak oluşturulan tercih modeli, üst-şema yaklaşımı ile işlenir ontolojik verilere anlamsal olarak bağlanmaktadır. Oluşturulan üst-şema, tercihlerin anlamsal tariflerini desteklemek üzere ontolojileri ve genişletilmiş veri örneklerini yöneten OntoDB Ontoloji Tabanlı Veritabanı (OTV) üzerinde gerçekleştirilmektedir. Kişisel tercihlerin sorgulanabilmesine yönelik olarak ise OntoDB (OTV) mimarisi üzerinde kullanılan OntoQL ontoloji temelli sorgulama ve tanımlama diline, tercih temelli sorgulama gerçekleştirim yaklaşımı getirilmektedir. Mevcut dile yapılan yeni bir eklenti ile geliştirilen tercih modeli kullanılmakta, bu sayede tercihlere ontolojik veriler üzerinden tercih temelli sorgulama gerçekleştirimi ile ulaşılmaktadır. Önerilen eklentinin gerçekleştirimi sonrasında OntoDB üzerinde turizm alanına yönelik bir örnek uygulama çalışma kapsamında sunulmaktadır.
With the emergence of the Semantic Web, the amount of available ontological data (or instances) has increased. To allow personalized access to this information has become a crucial necessity. Users are overwhelmed by the numerous results provided in response to their requests. In order to be usable, these results must often be sorted and filtered. The capture and exploitation of user preferences have been proposed as a solution to this problem. However, the existing approaches usually define preferences for a particular application. Thus, it is difficult to share and reuse the handled preferences in other contexts. Our approach, which defines a sharable and generic model to represent user preferences, based on several models proposed in the Databases and the Semantic Web communities. It incorporates several types of preferences proposed in the literature, but are treated separately. Our idea is to address preferences as a modular way by linking them to ontologies for describing the semantics of the data, handled by the applications. The novelty of our approach is that the defined preferences are attached to the ontologies, which describe the semantic of the data, manipulated by the applications. The preference model is formally defined using the EXPRESS data modeling language, which ensures a free ambiguity definition. Moreover, the proposed is implemented using Ontology Based Databases (OBDB) system, that manages both ontologies and extended data instances, in order to support a semantic description of preferences. Our second approach, which defines preferences in terms of ontologies, that describe the semantics of handled data, provides a mechanism for querying with preferences. Thus, an extension to existing ontology based query languages is proposed, for querying ontological data with preferences. The proposed extension has been implemented onto the OntoDB OBDB, associated to the OntoQL query language, and the approach is illustrated through a case study in the tourism domain.