Tez No İndirme Tez Künye Durumu
285714
A DEA based sorting approach for industrial R&D projects / Endüstriyel AR-GE projeleri için veri zarflama analizini temel alan sınıflandırma metodu
Yazar:PINAR AKER
Danışman: DOÇ. DR. ESRA KARASAKAL
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Endüstri Mühendisliği Bölümü
Konu:Endüstri ve Endüstri Mühendisliği = Industrial and Industrial Engineering
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
246 s.
Bu çalısmada, Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Baskanlığı, TÜBİTAK TEYDEB'e basvurusu bulunan endüstriyel Ar-Ge projelerinin değerlendirilmesi için Veri Zarflama Analizini (VZA) temel alan sınıflandırmametotları gelistirilmistir.VZA modelinin çok amaçlı karar verme problemlerinde sıralama için yaygın kullanımı olmasına rağmen, bildiğimiz kadarıyla ilk kez bu çalısmada sınıflandırma amacıyla kullanılmaktadır.Ar-Ge projelerinin performanslarının ölçülebilmesi için beş aşamalı kriterler hiyerarşisi ve her kriterin onluk skalada puanlandırılmasında yol gösterecek bir kılavuz olusturuldu. TEYDEB yöneticilerinin görüslerinden elde edilen aralıklı yargılardan olusan ikili karsılastırma matrisleri Analitik Hiyerarsi Yöntemi (AHY) ile çözülerek kriterlerin öncelikleri aralık değerler olarak hesaplandı. Bu öncelikler güven bölgesi kısıtları olarak kullanıldı.Değerlendirme kriterlerinin Ar-Ge projelerinin girdi ve çıktılarını oluşturmasından yola çıkılarak, girdi ve çıktı değerlerinden verimlilik ölçen VZA modeli baz alınarak iki adet eşik değer hesaplama yöntemi, PM1 ve PM2,ve beş adet atama yöntemi, APM1, APM2, APM3, APM4 ve APM5 gelistirildi.2009 yılındaki proje basvuruları kullanılarak, modeller iki farklı referans set için 60 projenin dört gruba atanmasıyla gerçek bir uygulamada kullanıldı. Karşılastırma amacıyla aynı uygulama UTADIS modeli için de çözüldü. Önerilen yöntemlerin UTADIS modeline göre daha kararlı olduğu ve eşik değer hesaplama yöntemlerinden PM2 modelinin atama yöntemi APM4 modeli ile birlikte kullanılmasının en iyi sonucu verdiği görüldü.
In this study, multicriteria sorting methods based on Data Envelopment Analysis (DEA) are developed to evaluate industrial Research and Development (R&D) projects proposed to Technology and Innovation Grant Programmes Directorate (TEYDEB) of the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK).Even though DEA is used extensively as a multicriteria decision making (MCDM) tool for ranking; to our knowledge, this study is the first attempt utilizing DEA for sorting purpose.A five level R&D project selection criteria hierarchy and an assisting point allocation guide with a scale of ten-points are derived to measure and quantify the performance of the proposals. The interval pairwise comparison matrices determined from the judgments of TEYDEB managers are used to obtain weight intervals from Analytic Hierarchy Process (AHP) model. These weights are employed as assurance region constraints.Motivated from the fact that derived criteria constitute inputs and outputs of R&D projects; DEA determining efficiencies based on inputs and outputs is utilized for sorting. Based on this approach, two threshold estimation models, PM1 and PM2, and five assignment models, APM1, APM2, APM3, APM4 andAPM5, are proposed. The models are applied to a case study in which 60 projects are placed into four groups according to two reference sets composed of proposals from the year 2009. The well-known muticriteria sorting method, UTADIS, is also implemented for comparison. It is concluded that proposed methods are more stable than UTADIS and the integrated application of threshold estimation model PM2 and assignment model APM4 provides the best results.