Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
678418		Osmanlı iç borçlanma sisteminde modernleşme (1839-1881) / Modernization in the Ottoman domestic borrowing system (1839-1881) Yazar:ESMA GÜL YETİŞ DOĞAN Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEVKET KAMİL AKAR Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İktisat Ana Bilim Dalı Konu:Ekonomi = Economics ; Maliye = Finance ; Tarih = History Dizin:Borç krizi = Debt crisis ; Borçlanma = Borrowing ; Dış borçlanma = External borrowing ; Ekonomi tarihi = Economic history ; Kamu borçları = Public debts ; Menkul kıymet ihracı = Issuance of stock and bond ; Menkul kıymetler = Securities ; Modernleşme = Modernization ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; İç borçlanma = Domestic borrowing	Onaylandı Doktora Türkçe 2021 267 s.
Bu doktora tezi çalışması, Osmanlı Devleti'nde menkul kıymetlere dayalı iç borçlanma araçlarının ortaya çıkışını, nasıl bir gelişim gösterdiğini, rakamsal büyüklüklerini, borçlanmanın sürdürülebilirliği, borçlanma kapasitesi, aşırı borçlanma durumu, borç ve para krizleri ile borç iflaslarını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda ilk olarak, iç borçlanmanın tarihi süreçte gösterdiği değişim ve/veya gelişimler kronolojik olarak incelenmiş ve bu süreçte meydana gelen önemli iktisadi ve siyasi olaylara yer verilmiştir. İkinci olarak, menkul kıymetlere dayalı iç borçlanma araçlarının büyük oranda birincil kaynaklardan yararlanılarak ihraç miktarları, yıllar bazında değişen hacimleri, tedavülden alınmaları, konsolidasyona tabi tutulmaları ve kamu maliyesine yarattığı faiz maliyetleri hesaplanmaya çalışılmıştır. Ayrıca menkul kıymet ihracı yoluyla sağlanan iç borçlanma rakamlarının Osmanlı bütçeleri üzerinden hesaplanan toplam iç borçlanma rakamları içerisindeki payları ve bütçe gelirlerine göre değişimleri incelenmiştir. İç borçlanma tahvilleri ihracı nedeniyle devletin katlanmak zorunda kaldığı faiz maliyetleri ise bütçe giderleri ile karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Üçüncü olarak, devlet borçlanmasının sınırı, borçlanmanın sürdürülebilirliği ve kapasitesi, aşırı borçlanma durumu, borç kaynaklı krizler ve devlet iflaslarına ilişkin literatür değerlendirmesi yapılmıştır. Sonrasında bu literatür temelinde Osmanlı Devleti'nin mali itibarı incelenmiştir. Osmanlı kamu finansmanının büyüklüğünü analiz edebilmek için iç ve dış borçlanmalar ile kâğıt para ihracından sağlanan finansman miktarları toplam finansman içerisindeki payları hesaplanarak yıllar bazındaki değişimleri izlenmiştir. Devletin incelemeye esas dönemde gerek iç gerekse dış kaynaklardan sağladığı finansman karşılaştırılmış, borçlanma ve para kaynaklı krizlerin tarihleri tespit edilmiştir. Osmanlı Devleti'nin aşırı borç sorunu ile karşı karşıya kalmasında Kırım Savaşı'nın (1853-56) etkili olduğu sonucuna varılmıştır. 1861 yılında meydana gelen borç ve kâğıt para kaynaklı krizler Osmanlı Devleti açısından borçlanmanın sürdürülemez olduğuna işaret etse de borçlanma kanalı 1875 yılına kadar sürdürülebilmiştir. 1875 yılında kısmi, 1876 yılında ise tam moratoryum hali ilan edilmiştir. Bu çalışma ile elde edilen veriler ölçüsünde Osmanlı Devleti'nde menkul kıymetlere dayalı iç borçlanma rakamları ilk kez bütüncül olarak incelenmiştir. Ayrıca Osmanlı borçlanmasının sınırı konusunda değerlendirmeler yapılarak literatürdeki önemli bir eksikliğe katkı sağlanmaya çalışılmıştır.
In this dissertation aim to analyze the emergence of securities-based domestic borrowing instruments, how they developed, their numerical size, the sustainability of debt, debt capacity, excessive debt, debt and money crises and debt bankruptcies in the Ottoman Empire. In this context, firstly, the alterations and/or developments of public debt in the historical process were examined chronologically and emphasized the important economic and political events occured in this process. Secondly, it has been tried to calculate the issue amounts of securities-based domestic borrowing instruments was carried out largely using primary sources, their variable volumes on yearly basis, their being taken out of circulation, being subject to consolidation and their interest costs on public finance. Also, the figures and their shares in the total domestic borrowing figures calculated by way of the Ottoman budgets and their changes according to the budget revenues and expenditures were examined. The interest costs incurred by the government due to the securities-based domestic borrowing instruments were analyzed by comparing with budget expenditures. Thirdly, a literature review was evaluated on the limit of public debt, the sustainability and capacity of borrowing, excessive indebtness, debt-induced crises and goverment bankruptcies. Afterwards, the financial reputation of the Ottoman Empire was examined on the basis of this literature. In order to analyze the size of the Ottoman public finance, the amount of financing obtained from domestic and foreign borrowings and paper money issuance, their share in the total finance was calculated and the changes on the basis of years were monitored. In the period subject to examination, the financing provided by the government from both domestic and external sources was compared and the dates of borrowing and money-based crises were determined. It appears that the Crimean War (1853-56) was effective in the Ottoman Empire's confrontation with excessive debt. Although the debt and paper money crises that occurred in 1861 indicated that borrowing was unsustainable for the Ottoman Empire, the borrowing channel could be contiuned until 1875. A partial moratorium was declared in 1875 and full in 1876. According to the data obtained with this study, the securities-based domestic borrowing figures in the Ottoman Empire were examined for the first time in a holistic manner. Also, assessments were made about the limit of the borrowing and aimed to contribute to this important deficiency in the literature.