|
Bu çalışma vergi muafiyeti, vergi indirimi, vergi mahsup ve iadesi, vergi ertelemesi ve indirimli vergi oranı unsurlarından oluşan vergi harcamasının bir maliye politikası aracı olarak 19. Yüzyıl Osmanlı Devleti maliye sisteminde nasıl kullanıldığını araştırmaktadır. Çalışma ilk olarak bu kavramın önemine, etkilerine ve bu kavram hakkındaki düşüncelere odaklanarak vergi harcamasının tanımı ve bu tanıma ilişkin tartışmaların genel bir çerçevesini çizmektedir. Çalışmanın sonraki bölümü, Osmanlı İmparatorluğu maliye sisteminin genel görünümünü, özellikle Tanzimat sonrası dönemdeki maliye sisteminin genel durumu, Osmanlı zihin yapısında meydana gelen değişimler, kamu mali sisteminde ve vergilemede meydana gelen gelişmeler kapsamında ele almaktadır. Çalışma, Osmanlı arşivleri ile İngiliz arşivlerinden temin edilen belgelerden ve İngiliz gazetelerinden yararlanarak vergi harcaması uygulamalarının ardında yatan nedenleri iktisadi, mali, sosyal, siyasal ve dini unsurlar kapsamında ele alarak devam etmekte ve daha sonra Britanya, Rusya, Almanya ve Fransa gibi ülkelerdeki uygulamaları ele almaktadır. Son olarak, tüm bu açıklamalara ilişkin genel bir değerlendirme yapmaktadır.
Vergi harcaması uygulamalarını dikkate aldığımızda, bu uygulamaların Osmanlı Devleti'ni kuruluşundan itibaren farklı amaçlar kapsamında bir maliye politikası aracı olarak geniş ve yaygın bir şekilde kullanıldığını görürüz. Arşiv belgelerinde, özellikle Tanzimat sonrası dönemde, vergi harcamasının miktarı ve amacı hakkında önemli tartışmalar yer almıştır. Bu tartışmalar bu dönemde uygulamaya konulan reform hareketlerinin odak noktasını oluşturmuştur. Bu tartışmalar kapsamında, vergi harcamasının vergi yükünün adil bir şekilde dağıtılmasında, sosyal adaletin tesis edilmesinde, Osmanlı toplumunda görülen sosyal olayların (iç karışıklıkların ve huzursuzlukların) giderilmesinde önemli bir maliye politikası aracı olarak ön plana çıktığı müşahede edilmiştir. Dahası, bu politika aracı Osmanlı İmparatorluğu hakkında ileri sürülen ağır bir vergi yükü politikası uyguladığına ilişkin iddiaların gerçeği yansıtmadığı fikrini doğrulamaktadır.
|
|
This thesis examines how the tax expenditure, which is consisted of tax exemption, tax reduction, tax refund, tax deferral, and rate relief, was used in the 19th century Ottoman State public finance system as a tax policy tool. It begins by sketching the definition and arguments against and in favor of tax expenditure, focusing first on the importance, effects, and views concerning this concept. The next part charts the general outlook of the Ottoman State Public Finance system by discussing the Post-Tanzimat public finance case, changes in perception within the Ottoman fiscal mind, developments in fiscal administration, and developments in taxation. The thesis goes on to investigate the reasons behind the tax expenditure practices by using the archives, which compiled from the Ottoman Archives and the National Archives, as well as British newspaper articles, under the headings of economic, fiscal, social, political, and religious issues, and then on practices in the context of county experiences s, which are Britain, Russia, Germany, and France. It, in the end, makes a general assessment regarding all these explanations.
In retrospect of the practices of the tax expenditure, these practices have been used in such a deep and wide manner as a fiscal policy tool for different purposes since the establishment of the Ottoman State. There were essential debates on the purpose and amount of tax expenditure in the archives, particularly during the post-Tanzimat Era. These debates were at the center of the reform movements introduced in this period. Within the context of these debates, tax expenditure practices have become a prominent tax policy tool in providing an equitable distribution of the tax burden, in the establishment of social justice, and in suppressing adverse social issues in Ottoman society. |
