Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
169781	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Antalya florasında yaygın olarak bulunan adaçayı (Salvia spp.), kekik (Thymus, origanum spp.) türlerinin agronomik ve kalite değerlerinin belirlenmesi / Determining of agronomic and quality characteristics of sage (Salvia spp.), oregano (Origanum spp.)and thyme (Thymus spp.) species commonly found in the flora of Antalya Yazar:SAADET TUĞRUL AY Danışman: PROF.DR. KENAN TURGUT Yer Bilgisi: Akdeniz Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Konu:Ziraat = Agriculture Dizin:	Onaylandı Doktora Türkçe 2005 195 s.
ÖZET ANTALYA FLORASINDA YAYGIN OLARAK BULUNAN ADAÇAYI (Salvia spp.), KEKİK (Thymus, Origanum spp.) TÜRLERİNİN AGRONOMİK ve KALİTE DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİ Saadet TUĞRUL AY Doktora Tezi, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Kenan TURGUT Temmuz 2005,177 Sayfa Bu araştırmada, Antalya yöresinde yabani olarak yetişen ve doğadan sökülerek kullanılan Adaçayı (Salvia spp.), Kekik (Origanum, Thymus spp.) türlerinin doğal ve kültür ortamında uçucu yağ oran ve bileşenleri ile bazı agronomik karakterlerini belirlemek amaçlanmıştır. Antalya yabani florasından toplanan ve BATEM deneme arazisinde tesadüf parselleri deneme desenine göre Salvia, Thymus, Origanum türlerinin denemesi kurulmuştur. Uçucu yağ bileşenleri Gaz Kromotografisi (GC) ile belirlenmiştir. Origanum türleri içersinde bitki boyu (64.8 cm), dal sayısı (56.8 adet), taze ve kuru herba verimi (834.3, 382.0 kg/da) ve uçucu yağ verimi (11.5 l/da) bakımından en yüksek değerleri Origanum saccatum türü verirken, yüksek uçucu yağ oranını çiçeklerime döneminde doğada Origanum majör ona (%8.2), tarla denemesinde Origanum onites (%5.7) türleri vermiştir. Thymus türlerinde bitki boyu (45 cm), dal sayısı (15.3 adet), taze ve kuru herba verimi (1100, 541 kg/da) ve uçucu yağ verimi (12.4 l/da) bakımından en yüksek değerleri Thymus longicaulis. subsp. longicaulis var. subisophyllus verirken, en yüksek uçucu yağ oranını çiçeklenme döneminde doğada %5.1 ile Thymus sipyleus subsp. sipyleus var. sipyleus, tarla denemesinde %4.1 ile Thymus sipyleus subsp. sipyleus var. davisiounus vermiştir. Salvia türlerinde en yüksek değerler, bitki boyu 95.2 cm ile Salvia tomentosa (2), dal sayısı 22.3 adet ile Salvia dichroantha, taze herba verimi (1763.3 kg/da), kuru herba verimi (676 kg/da) ve uçucu 1yağ verimi 9.9 l/da ile Salvia sclerea türlerinden alınmıştır. Çiçeklerime döneminde, doğada en yüksek uçucu yağ oranı %1.6 ile Salvia virgata türünden, tarla denemesinde ise %2.7 ile Salvia fruticosa türünden elde edilmiştir. Populasyonlardaki bitkilerde uçucu yağ ve bileşenlerinin oranlarında büyük varyasyonlar gözlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Adaçayı (Salvia spp.), Kekik (Origanum, Thymus spp.), uçucu yağ ve bileşenleri, drog herba JÜRİ: Prof. Dr. Kenan TURGUT (Danışman) Prof. Dr. Sadık ÇAKMAKÇI Prof. Dr. Neşet ARSLAN Prof. Dr. İbrahim BAKTIR Doç. Dr. Naci ONUS
ABSTRACT DETERMINING OF AGRONOMIC AND QUALITY CHARACTERISTICS OF SAGE (Salvia spp.), OREGANO (Origanum spp.) AND THYME (Thymus spp.) SPECIES COMMONLY FOUND IN THE FLORA OF ANTALYA Saadet TU?RUL AY Ph.D. in Department of Field Crops Adviser: Prof. Dr. Kenan TURGUT July 2005, 177 Pages The objectives of this study were to determine some agronomic and quality traits of Sage (Salvia spp.), Oregano (Origanum spp.) and Thyme (Thymus spp.) species collected from the flora of Antalya. The present study was conducted at the experiment field of Batı Akdeniz Research Institute in Antalya with three replicates "Randomized Complete Plot Design". Essential oil components were analized with Gas Cromotogrofi (GC). The research results showed that in Origanum species, the highest mean values on plant height (64.8 cm), branch number (56.8), green and dry herbage yield (834.3, 382.0 kg/da) respectively and essential oil yield (11.5 1/da) were obtained from Origanum saccatum. The highest essential oil rate in wild from Origanum majorona (8.2%) and in field experiment from Origanum onites (5.7%) at flores stage were obtained. In Thymus species the highest mean values of plant height (45 cm), branch number (15.3), green and dry herbage yield (1 100, 541 kg/da) respectively and essential oil yield (12.4 1/da) was found in Thymus longicaulis. subsp. longicaulis var. subisophyllus. The highest essential oil rate in wild 5.1% from Thymus sipyleus subsp. sipyleus var. sipyleus and in field experiment 4.1% from Thymus sipyleus subsp. sipyleus var. davisiounus at flores stage were obtained. In Salvia species, the highest mean values of plant height (95.2 cm) at Salvia tomentosa (2), branch number (22.3) at Salvia dichroantha, 1763.3 kg/dagreen herbage yield, 676 kg/da dry herbage yield and 9.9 1/da essential oil yield were obtained from Salvia sclerea. The highest essential oil rate (1.6%) in the wild was obtained from Salvia virgata and in the field experiment (2.7%) at Salvia fruticosa at flores stage. Essential oils and component rates showed great variations within the populations. KEYWORDS: Sage {Salvia spp.), Oregano {Origanum spp.), Thyme {Thymus spp.) essential oil and components, drog herbage COMMITTEE: Prof.Dr. Kenan TURGUT (Advisor) Prof. Dr. Sadık ÇAKMAKÇI Prof. Dr. Neşet ARSLAN Prof. Dr. îbrahim BAKTIR Assoc. Prof. Dr. Naci ONUS