Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
167457	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	A physical model for dimensional reduction and its effects on the observable parameters of the universe / Boyutsal indirgenme ve evrenin gözlemsel parametrelerine etkisi için fiziksel bir model Yazar:KORAY KARACA Danışman: PROF.DR. SELÇUK BAYIN Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Fizik Bölümü Konu:Fizik ve Fizik Mühendisliği = Physics and Physics Engineering Dizin:	Onaylandı Doktora İngilizce 2005 76 s.
Öz BOYUTSAL İNDİRGENME VE EVRENİN GÖZLEMSEL PARAMETRELERİNE ETKİSİ İÇİN FİZİKSEL BİR MODEL KARACA, KORAY Doktora, Fizik Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Selçuk Bayın Haziran 2005, 66 sayfa. Bu tezde yüksek boyutlu uzayların sadece evrenin şiştiği madde-öncesi adı verilen evrelerinde varolduğunu kabul ederek boyutsal indirgenme için (l+D)-boyutlu (D > 3), tekil olmayan, homojen ve izotropik bir Friedmann evren modeli kuruyoruz. Bu mod elde boyutsal indirgenme ısının evrenin şiştiği madde-öncesi evreler boyunca arttığı düşüncesinden kaynaklanan bir faz dönüşümü şeklinde meydana geliyor. Sıcaklık erişile bilecek en yüksek sıcaklık olan Planck sıcaklığına (î^/,o) ulaştığında evren D boyuttan (D - 1) boyutlu ve aynı zamanda Planck sıcaklığının da daha yüksek olduğu başka bir madde-öncesi evreye geçiş yapıyor. Bu yolla şişme düşük boyutta da devam ede bilme olanağını elde ediyor ve indirgenme süreci D = 3 olan olağan uzay boyutlarına ulaşıldığında sona eriyor. Özel bir model olarak (1 + 4)-boyutlu bir evrenin gelişimini inceliyoruz ve boyutsal indirgenmenin uzunluk parametresinin (£^3) düşük boyutun Planck uzunluğuna yaklaştığında meydana geldiğini görüyoruz. Kapalı geometri için modelimizin öngörüleri son gözlemsel veriler ışığında kabul gören aralıkların dışında olmasına karşın, geniş bir ilk başlangıç durumu aralığında açık bir geometri için kabul vıedilebilir aralıklardadır. Anahtar Kelimeler: Boyutsal indirgenme, şişme, faz dönüşümü. vıı
ABSTRACT A PHYSICAL MODEL FOR DIMENSIONAL REDUCTION AND ITS EFFECTS ON THE OBSERVABLE PARAMETERS OF THE UNIVERSE KARACA, KORAY Ph.D., Department of Physics Supervisor: Prof. Dr. Selçuk Bayın June 2005, 66 pages. In this thesis, assuming that higher spatial dimensions existed only during the infla tionary prematter phases of the universe, we construct a (1 + D)-dimensional (D > 3), nonsingular, homogeneous and isotropic Priedmann model for dimensional reduction. In this model, dimensional reduction occurs in the form of a phase transition that follows from a purely thermodynamical consideration that the universe heats up dur ing the inflationary prematter phases. When the temperature reaches its Planck value Tpi,d, which is taken as the maximum attainable physical temperature, the phase of the universe changes from one prematter era with D space dimensions to another prematter era with (D - 1) space dimensions where Tpito is higher. In this way, inflation gets an other chance to continue in the lower dimension and the reduction process stops when we reach D = 3 ordinary space dimensions. As a specific model, we investigate the evolution of a (1 + 4)-dimensional universe and see that dimensional reduction occurs when a critical length parameter l4,3 reaches the Planck length of the lower dimension. Although the predictions of our model for the cosmological parameters are beyond the IVranges accepted by recent measurements for closed geometry, for a broad range of ini tial conditions they are within the acceptable ranges for open geometry. Keywords: Dimensional reduction, inflation, phase transition.