Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
103227	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Deprem ve işkence sonrası oluşan posttravmatik stres bozukluğunun karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi / Comparative assessment of posttraumatic stress disorder occuring following earthquake and torture Yazar:SERPİL DOĞAN Danışman: DOÇ.DR. MEHMET Z. SUNGUR Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Tıp Fakültesi / Psikiyatri Ana Bilim Dalı Konu:Psikiyatri = Psychiatry Dizin:	Onaylandı Tıpta Uzmanlık Türkçe 2001 12028 s.
ÖZET Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), gerçek bir ölüm ya da ölüm tehdidi, ağır bir yaralanma ya da kişinin fizik bütünlüğüne bir tehdit olayım yaşama ya da böyle bir duruma tanıklık etme, aile bireylerinden birinin ya da bir yakınının beklenmedik ölümünü, şiddete maruz kalarak öldürülmesini, ağır yaralanmasını ya da böyle bir tehdit altında olduğunu öğrenmesi gibi bireyin yaşadığı örseleyici bir stres etkeni ile karşılaşmanın ardından gelişen duygusal, bilişsel, davranışsal ve sosyal bozuklukları içeren psikiyatrik belirtileri tanımlamaktadır (APA, 1994). Pek çok araştırma, travmanın şiddeti ve niteliği yarımda, bireyin travmaya verdiği anlam ve yaptığı olumsuz atıfların, travma öncesi bireysel yatkınlığm, travma sonrası yaşamın ve mevcut olan çevresel destek sistemlerinin TSSB'nin ortaya çıkması ve kronikleşmesinde önemli etkenler olduğunu göstermiştir. Bu araştırmada, deprem ve işkence sonrası ortaya çıkan TSSB'nin görülme sıklığı, semptom profili, sıklığı ve şiddetlerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Aynı zamanda, olguların psikolojik değerlendirme ölçeklerinden aldıkları depresyon, anksiyete ve umutsuzluk puanlan da karşılaştırılmıştır. Bu değişkenleri tanımlamada Sosyodemografik Bilgi Formu, Travma Öncesine Ait Bilgi Formu, Travma Eklerinin Değerlendirilmesi Ölçeği, Klinisyen Tarafından Uygulanan TSSB Ölçeği (CAPS), İşkence Mağdurlarım Değerlendirmeye Yönelik Anket Formu, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği, Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Spielberger Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri kullamlmıştır. Araştırma sonucunda depreme maruz kalan grupta akut TSSB sıklığı daha yüksekken, işkenceye maruz kalan grupta bozukluğun daha fazla oranda kronikleştiği, yani iyileşmenin daha yavaş olduğu saptanmıştır. Kaçınma ve küntleşme belirtilerinin gerek sıklığı, gerekse şiddeti işkenceye maruz kalan grupta daha düşük bulunmuştur. Yemden yaşama ve aşın uyanlmışlık belirtilerinin sıklığı ve şiddeti her iki grupta benzerdir. TSSB, her iki grupta kadın olgularda daha yüksek oranlarda saptanırken, kronikleşmenin de kadın olgularda daha fazla olduğu görülmüştür. Her iki grupta depresyonun tek basma veya TSSB ile eş zamanlı görülme sıklığı arasında anlamlı farklılık saptanmazken, depresyonun kadm ve erkekler arasındaki dağılımı da benzerlik göstermiştir. İşkenceye maruz kalan grupta durumluk ve sürekli anksiyete düzeyleri ile umutsuzluk düzeyleri depreme maruz kalan gruptan daha düşük bulunmuştur. 103
SUMMARY Post Traumatic Stress Disorder (PTSD) defines psychiatric symptoms, that develop after experienced, witnessed or was confronted with a traumatic event or events that involved actual or threatened death or serious injury or a threat to the physical integrity of self or others (APA, 1994). Several studies indicate that, besides the nature and the severity of the trauma, the perception and negative attributions of the victim, pre-traumatic susceptibility of the person, post-traumatic recovery situation and support systems are important for the emergence and chronicity of PTSD. In this research, the aim was to compare the frequency and severity of PTSD symptom profiles between earthquake and torture victims. Sociodemographic and pre-traumatic variables, effects of trauma, depression, anxiety and hopelessness scores of the cases were compared. Sociodemographic Information Questionnaire, Pre-traumatic Information Questionnaire, Semi-structured Impact of Disaster Scale, Clinician- Administered PTSD Scale (CAPS), Evaluation Victims of Torture Questionnaire, Hamilton Depression Rating Scale (HDRS), Hamilton Anxiety Rating Scale (HARS), Beck Hopelessness Scale and Spielberger State-Trait Anxiety Inventory were used to identify effects of the trauma, PTSD symptoms, depression, anxiety and hopelessness. The results indicated that, while acute PTSD rate was higher in the earthquake group, victims of torture showed slower improvement of symptoms and more chronicity. The frequency and the severity of avoidance and blunting symptoms were less in torture group, whereas frequency and severity of hypervigilance and flash-back symptoms were similar in both groups. Acute and chronic PTSD rates were higher in women in both groups. There was no difference in depression rates between two groups regardless of the PTSD symptoms. Depression rates were similar for both sexes. State-trait anxiety and hopelessness scores were lower in torture group. 104