Tez No İndirme Tez Künye Durumu
635102
İnflamatuvar barsak hastalıklarında osteopeni ile osteoporoz sıklığının ve ilişkili faktörlerin incelenmesi / Examination of the frequency and associated factors of osteopenia and osteoporosis in inflammatory bowel diseases
Yazar:HACER ŞAHİKA YILDIZ
Danışman: DOÇ. DR. YEŞİM ÖZEN ALAHDAB
Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Tıp Fakültesi / İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
Konu:Gastroenteroloji = Gastroenterology
Dizin:Femur = Femur ; Femur boynu = Femoral neck ; Kemik dansitesi = Bone density ; Lomber vertebra = Lumbar vertebrae ; Osteoporoz = Osteoporosis ; İnflamatuar bağırsak hastalıkları = Inflammatory bowel diseases
Onaylandı
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
71 s.
Giriş ve Amaç: İnflamatuvar barsak hastalıkları (İBH) kronik, immün aracılı barsak hastalığıdır. İBH hastalarında hastalık sürecinde ekstraintestinal bulgularla karşılaşılabilir. Metabolik kemik hastalıkları da bunlardan biridir. İBH'da düşük kemik yoğunluğunu açıklayacak birçok faktör üzerinde durulmaktadır. Çalışmamızda İBH'da osteopeni ile osteoporoz (OP) sıklığı ve ilişkili olabilecek demografik, klinik ve laboratuvar özellikleri incelemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda klinik, endoskopik ve histopatolojik olarak İBH tanısı alan hastalar incelendi. İBH tanılı, Dual-enerjili X-ray absorbsiyometri (DXA) ile kemik mineral yoğunluğu (KMY) ölçümü yapılmış olan 141 hasta çalışmaya dahil edildi. İBH'da osteopeni ile OP sıklığı ve ilişkili olabilecek faktörler sürekli değişkenlerde Mann-Whitney-u, T testi, ANOVA, Kruskal-Wallis; kategorik değişkenlerde Ki kare analizi ile incelendi. Tüm analizlerde p<0.05 anlamlı kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 141 İBH tanılı hastanın 67'sinde (%47,5) Crohn Hastalığı (CH), 68'inde (%48,2) Ülseratif Kolit (ÜK) tanısı mevcuttu. Tüm İBH hastalarının 61'inde (%43,3) osteopeni, 14'ünde (%9,9) osteoporoz mevcuttu. Femur boynu KMY ortalamaları kadın, postmenopozal, vücut kitle indeksi (VKİ) düşük olan, sigara içmeyen, cerrahi öyküsü olan, biyolojik ajan kullanan hastalarda anlamlı düzeyde düşük saptandı. Ayrıca CH olanlarda da femur boynu KMY ortalamaları daha düşüktü. Hastaların glukokortikoid kullanımı, hastalık tutulum yeri ve aktivasyonu ile osteopeni/OP arasında ilişki saptanmadı. Sonuç: Sonuç olarak kadın cinsiyet, postmenopozal durum, ileum rezeksiyonu olan hastalarda OP daha sık görülürken, cerrahi öyküsü olanlarda osteopeni ve OP daha sık görüldü. OP'si olan grubun inflamasyon göstergeleri daha yüksek bulundu. İBH'da genel risk faktörlerine ek olarak hastalık ilişkili faktörlerin de osteopeni/OP'ye sebep olabileceği gözlendi. İBH'da osteopeni/OP risk faktörlerine yönelik daha kapsamlı bilgi sahibi olmak için daha çok hasta ile prospektif takipli çalışmalar yapılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: İnflamatuvar barsak hastalıkları, osteopeni, osteoporoz, femur boynu kemik mineral yoğunluğu, L1-L4 lomber kemik mineral yoğunluğu
Background and Aim: Inflammatory bowel disease (IBD) is a chronic, immune-mediated bowel disease. Patients with IBD may experience extraintestinal symptoms during the disease process. Metabolic bone diseases are one of them. Many factors explain low bone density in IBD. In our study, we aimed to examine the frequency of osteopenia and osteoporosis (OP) in IBD and the demographic, clinical, and laboratory characteristics that may be associated. Methods: In our study, patients diagnosed with IBD clinically, endoscopically and histopathologically were evaluated. One hundred forty-one patients diagnosed with IBD and who had bone mineral density (BMD) measurement with Dual-energy X-ray absorptiometry (DXA) were included in the study. The frequency of OP and the factors that may be associated with osteopenia in IBD were examined by Mann-Whitney-u, T-test, ANOVA, Kruskal-Wallis in continuous variables; Chi-square analysis in categorical variables. p<0.05 was considered significant in all analyses. Results: Of the 141 patients diagnosed with IBD, 67 (47.5%) were diagnosed with Crohn's Disease (CH), and 68 (48.2%) were diagnosed with Ulcerative Colitis (UC). 61 (43.3%) of all IBD patients had osteopenia, and 14 (9.9%) had osteoporosis. Femoral neck BMD averages were significantly lower in women, postmenopausal status, patients with low body mass index (BMI), non-smokers, those with history of surgery, and patients using biological agents. Femoral neck BMD averages were also low in CH patients. There was no correlation between glucocorticoid use, location of disease involvement, and disease activation and osteopenia/OP. Conclusion: OP was more common in patients with female sex, postmenopausal status, and ileum resection, while osteopenia and OP were more common in those with history of surgery. The group with OP is found to have higher levels of inflammatory markers. In addition to the general risk factors in IBD, it is observed that disease-related factors may cause osteopenia/OP. In addition to common risk factors, IBD related risk factors were observed to cause osetopenia/OP. In order to have a more comprehensive idea about osteopenia/OP risk factors in IBD, further studies with higher number of patients and prospective follow-up are required. Keywords: Inflammatory bowel diseases, osteopenia, osteoporosis, femoral neck bone mineral density, L1-L4 lumbar bone mineral density