Bu çalışmada Türkiye'deki kadın STK'ların 2001-2004 yılları arası çıkan yasalara katkısı, Medeni Kanun ve Ceza Kanunu'ndaki değişiklikler üzerinden incelenmiştir. Bu çalışmada demokratikleşme, STK'lar ve onların talepleri bağlamında ampirik ve sözlü tarih bakış açılarından incelenmektedir.
Bu araştırma, Türkiye'deki kadın sivil toplum kuruluşlarının siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel taleplerinin, yasayı yapanlar tarafından ne derecede ciddiye alındığını ve hayata geçirilip geçirilmediğini tartışmaktadır. Kadın haklarını sağlamak ancak kamu politikalarını etkileyerek yapılır. Özellikle altı kadın STK; Mor Çatı, Ka-Der, TÜKD, Uçan Süpürge, KİHYÇ ve İKKB bu süreçte kilit roller oynamıştır.
Bu dönemde, demokrasinin gereği olan STK'ların varlığı ve onların çabalarının yansımaları mecliste yer bulmuştur. Türkiye'de yasaları değiştirirken, kadınların tecrübelerini ve haklarıyla ilgili görüşlerini aktarmaları çok önemlidir. Kadın haklarının sağlanmasında, savunuculuk ve lobi yapan Kadın STK'lar kamu politikalarını etkilemiştir. Bu bağlamda, kadın STK'lar vatandaş bilincini büyük ölçüde arttırmış, kamuoyu oluşturmuş ve demokratik katılım açısından önemli bir rol oynamıştır.
Türkiye'nin imzaladığı uluslararası sözleşmeler ve AB üyelik süreci de kadın hareketine olumlu yönde etki etmişlerdir. Ancak, Avrupa Birliği üyelik şartlarının hükümet tarafından yerine getirilme isteği yasaların çıkmasını sağlamıştır iddialarının aksine, Türkiye'nin AB üyeliği gereklilikleri ancak bir araç olabilir. Aynı zamanda sürece hızlandırıcı, itici bir faktör olarak katılmıştır.
Bulgularıma dayanarak, kadın sivil toplum kuruluşlarının bu değişikliklere yadsınamaz bir katkı yaptıkları sonucuna vardım. Kadın STK'ların çalışmaları, karar verme mercinde olan, yasayı çıkaran parlamenterleri etkilemiş, yasa olumlu yönde değişmiştir. Bu bağlamda kadın STK'lar halkı da büyük ölçüde ayağa kaldırmış, bir kamuoyu yaratmış, demokrasinin işlerliği adına dikkate değer bir rol üstlenmiştir. Sonuç olarak yasalar kadın hakları lehine değişmiştir.
Anahtar Kelimeler:
ceza kanunu, demokrasi, kadın hareketleri, kadın STK'lar, kadına yönelik şiddet, karar alma, medeni kanun, sivil toplum, Türkiye'de kadın hakları, toplumsal cinsiyet.
|
This study investigates the involvement of the women's NGOs (WNGOs) in Turkey regarding their contribution to the legislative decision-making processes between 2001 and 2004. It places a particular emphasis on the amendments made in the Civil Code and the Penal Code and examines the extent to which WNGOs were effective in achieving legislative change during this period.
WNGOs, particularly, Mor Çatı, Ka-Der, TÜKD, Uçan Süpürge, KİHYÇ, and İKKB, have raised public awareness of the issues to a large extent. They have served to create positive public opinion in favor of change. They have also played a significant role in magnifying democratic participation.
The conventional approach views legislative change through the lens of Turkey's efforts to integrate with the EU. Hence, it emphasizes the demands placed on Turkey by the accession process. Thus, the EU is seen as the main driving force in the development of the women's movement. This study contends that while the EU provided crucial guidelines and took important initiatives for the improvement of civil rights, Turkish WNGOs took much of the heat in their struggle for recognition and getting their demands recognized within the state apparatus. Hence, this study suggests that Turkish WNGOs are denied much deserved credit for their relentless activism that shaped the movement throughout the 1990s.
WNGOs have influenced the decision-making of parliamentarians and have thus made a major contribution to getting the law changed in favor of women's rights.
Keywords:
civil law, civil society, democracy, gender, penal law, violence against women, women's movements, women's NGOs, women's rights in Turkey. |