Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
552158		A conceptual model of relationships among ecological worldview, fundamental values, personal norm and self-identity / Ekolojik dünya görüşü, temel değerler, kişisel norm ve öz kimlik arasındaki ilişkileri açıklayan kavramsal model Yazar:HÜSEYİN ATEŞ Danışman: PROF. DR. CEREN ÖZTEKİN ; PROF. DR. GAYE TEKSÖZ Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İlköğretim Ana Bilim Dalı Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training Dizin:Aday öğretmenler = Candidate teachers ; Ahlaki değerler = Moral values ; Değerler = Values ; Ekoloji = Ecology ; Ekolojik faktörler = Ecological factors ; Ekolojik koşullar = Ecological conditions ; Fen bilgisi dersi = Science lesson ; Kişilik özellikleri = Personality traits ; Ölçme-değerlendirme = Measurement and evaluation ; Öz kimlik = Self-identity	Onaylandı Doktora İngilizce 2019 303 s.
Bu araştırmada ekolojik dünya görüşü (İnsan ve Doğa Temelli), temel değerler (biyosferik, özgecil ve egoistik değer) ve öz-kimliğin ahlaki normlar ile ne düzeyde ilgili olduğunu belirlemek için kavramsal model çizilmiştir. Bu modele göre, öz-kimliğin ahlaki normlar üzerinde doğrudan ya da ekolojik dünya görüşü ve temel değer üzerinden dolaylı olarak bir etkisi vardır. Ayrıca, temel değerlerin ahlaki normlar üzerinde doğrudan ya da ekolojik dünya görüşü üzerinden dolaylı olarak bir etkisi vardır. Son olarak, bu modelde ekolojik dünya görüşünün ahlaki normlar üzerinde doğrudan bir etkisinin olduğu varsayılmıştır. Ortaokul öğrencilerinin, fen bilimleri öğretmen adaylarının ve fen bilimleri öğretmenlerinin ekolojik dünya görüşlerinin, temel değerlerin, insan doğa etkileşimine yönelik ahlaki normlarını ve öz kimliklerinin incelenmesi de amaçlanmıştır. Araştırmanın verilerinin toplanması sırasında pilot çalışma esnasında 2396 kişiye ulaşılırken asıl çalışmada ise ortaokul öğrencileri (N=3733), fen bilimleri öğretmen adayları (N=720) ve fen bilimleri öğretmenlerinin (N=601) yer aldığı 5078 kişiden veriler toplanmıştır. Veri toplama araçları arasında Ekolojik Dünya Görüşü Ölçeği, Temel Değerler Ölçeği, Ahlaki Norm Ölçeği ve Öz Kimlik Ölçeği yer almaktadır. Yol analizi sonuçlarına göre, Path analizi sonuçlarına göre, bu model ortaokul öğrencileri, fen bilimleri öğretmen adayları ve fen bilimleri öğretmenleri örneklemleri için sırasıyla %80, %68 ve %59 oranlarında ahlaki normu açıklayamıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, ortaokul öğrencilerinin, fen bilimleri öğretmen adaylarının ve fen bilimleri öğretmenlerinin insan ve doğa etkileşimine yönelik ekolojik dünya görüşleri puanları ortalama düzeydedir. Fakat ortaokul öğrencilerinin temel değerler, öz kimlik ve ahlaki normlar değişkenlerine yönelik ortalama puanları fen bilimleri öğretmen adaylarının ve fen bilimleri öğretmenlerinin ortalama puanlarından istatistiksel olarak daha düşük düzeyde çıkmıştır.
A model was proposed to explain how ecological worldviews (human based and nature based), fundamental values (egoistic, biospheric and altrustic) and self-identity are related to personal norm. The model assumed that self-identity influence personal norms directly and indirectly through fundamental values and ecological worldviews. In addition, fundamental values have an effect on personal norm directly and indirectly through ecological worldviews. Lastly, it was assumed that ecological worldviews influence personal norms directly. Investigating middle school students' pre-service science teachers' and science teachers' ecological worldviews, fundamental values, personal norms and self-identities was also aimed. There were 2396 people in pilot study and 5078 people in main study including middle school students (N=3733), pre-service science teachers (N=720) and science teachers (N=601) in four cities in Turkey. New Ecological Paradigm Scale (NEP), Self-Identity Scale, Fundamental Values Scale and Personal Norm Scale were used as data collection tools. Results of path analysis indicated that given the results for variation, the result of this model proposing direct effect showed that 80%, 68% and 59% of the variance of personal norm was explained by the variables in the model for middle school students, pre-service science teachers and science teachers, respectively. In addition, NEP scores are moderate level for all participants, while fundamental values, personal norm and self-identity means of middle school students was significantly lower than means of science teachers and pre-service science teachers. After validity and reliability analysis, adapted and validated scales were obtained.