Tez No İndirme Tez Künye Durumu
503758
Akılcı ilaç kullanıma yönelik ebeveyn tutum ölçeğinin geliştirilmesi / Development of parental attitude scale towards rational drug use
Yazar:ARZU ÇELEBİ
Danışman: PROF. DR. AYDA ÇELEBİOĞLU
Yer Bilgisi: Atatürk Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
Konu:Hemşirelik = Nursing
Dizin:Ana-baba = Parents ; Ana-baba tutumu = Parents attitude ; Ölçek geliştirme = Scale development ; Ölçekler = Scales ; İlaç kullanımı = Drug utilization
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2018
98 s.
Amaç: Araştırma, akılcı ilaç kullanımına yönelik ebeveyn tutumunun belirlenmesi için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metot: Araştırma, Erzurum'da, bir üniversite hastanesi ile eğitim-araştırma hastanesinin pediatri polikliniklerinde ve bir ASM bölgesinde Mayıs-Aralık 2017 tarihleri arasında metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini araştırmanın yapıldığı polikliniklere ve ASM'ye gelen 0-12 yaş çocuğu olan ebeveynler, örneklemini 517 ebeveyn oluşturmuştur. Araştırmanın verilerinin toplanmasında, "Ebeveyn Tanıtıcı Bilgi Formu" ve "Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Ebeveyn Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; geçerlik ve güvenirlik analizleri kullanılmıştır. Ayrıca, yüzdelik, ortalama, bağımsız gruplarda t testi, Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, varyans analizi ve ileri analizler kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada, ölçeğin yüzey geçerliği sağlanırken kapsam geçerlik indeksi 0.71 olarak saptanmıştır. Ölçeğin, açıklayıcı faktör analizi için KMO değeri 0.86, Barlett test x2= 7559.22 (p<0.05) dir. Doğrulayıcı faktör analizi için düzeltilmiş ki-kare değeri 3.47, yaklaşık hataların ortalama karekökü değeri 0.06, karşılaştırmalı uyum indeksi ise 0.06'dur ve bu sonuçlara göre ölçeğin yapısı doğrulanmıştır. Sonuçta ölçek 40 madde ve 2 alt boyut ile şekillenmiştir. Ayrıca ölçeğin Cronbach Alpha değeri 0.88'dır. Madde-toplam korelasyon değerleri 0.322-0.61, test-tekrar test analizi değeri ise r=0.85, p<0.05 dir. Ayrıca ebeveynlerin ölçek toplam puan ortalaması 157.13±16.25'tir. Cinsiyete, yaşanılan yere, aile tipine, sosyal güvence durumuna, gelir durumuna, eğitim durumuna, çalışma durumuna, çocuğu hastalandığında başvuru yerine ve reçetesiz ilaç verme durumuna göre puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Ebeveyn Tutum Ölçeği geçerli ve güvenilir bir ölçektir. Araştırmada bazı değişkenlere göre akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumun etkilendiği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Akılcı ilaç kullanımı, ebeveyn, hemşire, ölçek, tutum.
Aim: The study aims to develop a valid and reliable measurement instrument to determine parental attitudes towards rational drug use. Materials and Method: The methodological study was conducted between May and December 2017 in pediatric clinics of a university hospital and in a FHC region in the province of Erzurum, Turkey. The study population consisted of the parents with 0-12-year-old children in the studied outpatient clinics and FHC. Study samples consisted of 517 parents. "Parental Introductory Information Form" and "Parental Attitude Scale towards Rational Drug Use" were used in the collection of study data. In the evaluation of the data, validity and reliability analyses were used. In addition, percentage, mean, independent t test, Mann-Whitney U test, Kruskal Wallis test, ANOVA and advanced analyses were used. Results: In the study, scale's validity was verified, and the content validity index was found to be 0.71. For the explanatory factor analysis, the KMO score was 0.86 and the Bartlett's test was x2=7559.22 in the study (p<0.05). For confirmatory factor analysis, the corrected chi-square value was 3.47, the root-mean-square error was 0.06, the comparative fit index was 0.06, and the scale structure was confirmed according to these results. As a result, the scale consisted of 40 items and 2 sub-scales. In addition, the Cronbach's Alpha value of the scale was 0.88. Item-total correlation values were 0.322-0.61, and test-retest value was r = 0.85, p <0.05. In addition, the average total score of the parents was 157.13±16.25. A statistically significant difference was found between the mean scores in terms of gender, place of residence, family type, social security status, income level, education status, employment status, place of admission in case of children's disease, and non-prescribed drug administration status (p<0.05). Conclusion: Parental Attitude Scale towards Rational Drug Use is a valid and reliable scale. In the study, it was determined that the attitude towards rational drug use was affected by some variables. Key Words: Attitude, nurse, parents, rational drug use, scale.