|
Bu çalışmada yirminci yüzyılın başında İslam dünyasının iki farklı bölgesi olan Türkiye ve Afganistan'da Mustafa Kemal Atatürk ve Amanullah Han liderliğinde gerçekleşen modernleşme süreçleri karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir. Tezin birinci kısmında daha teorik ve kavramsal bir yaklaşım benimsenmiştir. Burada modernleşme kuramı tartışılmış, İslam ve modernleşme tartışmalarına değinilmiştir. Ek olarak Osmanlı modernleşme süreci önemli bazı yönleriyle incelenmiştir. Tezin ikinci kısmında ise Osmanlı-Türk modernleşmesi detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Cumhuriyet devrinde Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde gerçekleştirilen modernleşme ve Batılılaşma hareketine zemin hazırlayan Osmanlı Modernleşme tecrübesi Tanzimat döneminden itibaren bir arka plan halinde verilmiştir. Daha sonra Mustafa Kemal Paşa'nın siyasi, hukuki, toplumsal ve eğitim alanındaki reform ve inkılapları Türk modernleşme tecrübesi açısından değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bir sonraki kısımda aynı inceleme çerçevesi içinde Afgan modernleşmesine dair tarihi bir arka plan varilmiş; bunun üzerine Amanullah Han zamanında (1919-1929) modern bir Afgan devletinin oluşturulma süreci incelenmiştir. Çalışmanın dördüncü kısmı genel olarak ikinci ve üçüncü kısımda bahsedilen tartışmalardan yola çıkarak bu iki modernleşme sürecini karşılaştırmalı bir şekilde değerlendirilecektir. Her iki liderin modernleşmeye yönelik fikriyatı, modernleşme yolunda uyguladıkları yöntemleri ve elde etikleri sonuçları açısından karşılaştırmalı olarak değerlendirilecektir. Bu çalışma, bugün gerek Türkiye'nin gerek Afganistan'ın siyasi ve toplumsal yapısını anlamlandırmamızda kilit bir öneme sahiptir. Çalışma ayrıca, iki ülkenin kendine has modernleşme tecrübelerini anlamak açısından olduğu kadar İslam âleminde din ve modernleşme ilişkisi üzerine yapılan ve hala sürmekte olan tartışmalara da mukayeseli bir yöntemle mütevazı bir katkı sunması açısından önem arz etmektedir.
|
|
In this thesis, a comparative study on the process of Modernization during the early period of 20th century in the leadership of Mustafa Kamal Ataturk and Amanullah Khan in Turkey and Afghanistan respectively has been given. In the first chapter of the thesis, I adopted more theoretical and conceptual approach. Here, the modernization theory, discussion on Islam and modernity and some important aspects of Ottoman modernization has been addressed in a conceptual way.In the second chapter, Ottoman – Turkish modernization is discussed in detail. It shows a background image of Ottoman modernization from the Tanzimat period, which paved the way to realization of modernization and westernization during the republic period under Mustafa Kamal Ataturk. Mustafa Kamal Pasha`s political, judicial, social and educational reformation and transformation has been evaluated through Turkish modernization experience. In the next chapter in the same frame work historical background of Afghan modernization has been given; whereupon Amanullah Khan`s reign (1919-1929) in the process of creation of modern Afghanistan state was examined. Based on the discussion mentioned in the second, third and fourth chapter I hope to do a comparative study on these two modernization movements. Both leaders thoughts toward modernization, in terms of methods and their results will be evaluated in a comparative way they implement modernization. Today, this study has a key importance for signification of political and social structure in both Turkey and Afghanistan. The study, also, is of great importance to understand the both countries own specific modernization experiences. Moreover, it will deliver a modest contribution in a comparative method to the ongoing debate in the Islamic world on the relationship between religion and modernity. |
