Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
641012		İslam tarihinde divan teşkilatı ve iktisâdî-mâlî düzen içerisindeki yeri / A summary of the role of the diīwān in the economic structure throughout Islamic history Yazar:BAHJT MOUHAMD ALMOUSTAFA Danışman: PROF. DR. ÖMER KARAOĞLU Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı Konu:Ekonomi = Economics ; Maliye = Finance ; Tarih = History Dizin:Divanlar = Divans ; Finansal denetim = Financial control ; Finansal düzenleme = Financial arrangemenet ; Gelirler = Incomes ; Giderler = Outlays ; Harcama sistemi = Expenditure system ; Maliye teşkilatı = Public finance ; İslam devletleri = Islamic states ; İslam ekonomisi = Islamic economy ; İslam tarihi = Islamic history	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2020 106 s.
Bu araştırma, İslâm Tarihi ışığında; Divan'ın iktisadî-mâlî zeminde gerçekleştirdiği düzenlemeler, mâlî gelir-giderler açısından sağladığı adâlet, İslam Devleti'nin iktisâdî işleriyle ilgilenen bütün divanlara yaptığı mâlî denetlemeyle iktisâdî bozulmanın nasıl önünü aldığı konularını inceleyip o asırlarda Divan'ın denetimindeki mâlî girdi ve çıktıları ortaya koyarak Divan Teşkilatı'nın iktisâdî düzendeki rolünü ortaya koymayı hedeflemektedir. Bu girdi ve çıktılar araştırmada her döneme âit rakamları içeren tablo ve şemalarla düzenlenip gösterilmiştir. Araştırma İslam Devleti'nin hüküm sürdüğü bütün asırları kapsamakla beraber, Divan'ın farkedilir şekilde geliştiği Abbâsîler ve Emevîler Dönemlerine ayrıca odaklanmıştır. Araştırma; Divan Teşkilatı'nın yüksek miktarda parayı idâre etmesi ve İslam Devleti'nin topluma yapılan harcamaları, bireylere verilen erzağı ve devlet altyapısı için yapılan harcamaları da kapsayan genel harcamalarını denetlemekten sorumlu olmasıyla iktisâdî-mâlî düzende ciddi bir etkisi olduğu sonucuna varmıştır. Ayrıca araştırma, şu anki asırda Divan Teşkilatı'nın yokluğundan kaynaklanan sonuçları zikrederek sona ermektedir.
This study aims to present the role of the dīwān in the economic structure throughout Islamic history, bringing to light the practical impact that the dīwān had on the financial and economic sector. It discusses the fairness that it provided with regards to imports and exports, as well as preventing corruption through the supervision of finances for the entire state. The dīwān displayed publicly the income and expenses for funds that were overseen therein during that time, which were arranged in charts and graphs that kept record of all respective numbers in each era. The study covers all eras of Islamic rule, with a focus on the Umayyad and Abbasid eras, during which the dīwān underwent considerable development. The study concludes that the dīwān had a clear impact on the economic and financial system through its administration of vast amounts of property. It was responsible for overseeing the state's public spending, including funding for public projects, individual disbursements, and other expenditures that were distributed in the state's infrastructure. The study ends with the mention of the effects of not having the diwān in our current times.