Tez No İndirme Tez Künye Durumu
565463
A usage-based investigation of converbial constructions in heritage speakers' Turkish spoken in the Netherlands / Türkçe miras dil konuşurlarında kullanım tabanlı dilbilim kuramı bağlamında ulaç yapılarının kullanımı
Yazar:MEHMET AKKUŞ
Danışman: PROF. DR. SULTAN ÇİĞDEM SAĞIN ŞİMŞEK
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı / İngiliz Dili Eğitimi Bilim Dalı
Konu:Dilbilim = Linguistics ; Eğitim ve Öğretim = Education and Training
Dizin:Dil bilgisi = Grammar ; Dil bilgisi-ulaç = Grammar-gerund ; Dil değişimi = Code-switching ; Dil eğitimi = Language education ; Dil kullanımı = Language usage ; Hollandaca = Dutch ; Türkçe = Turkish ; Yabancı dil = Foreign language ; Yabancı dil eğitimi = Foreign language education ; İki dilli = Bilungualism
Onaylandı
Doktora
İngilizce
2019
361 s.
Bu çalışma Hollanda'da yaşayan Türkçe-Hollandaca iki dilli bireyler tarafından konuşulan Türkçe değişkesinde kullanılan altsıralamalı tüm ulaç yapılarını incelemektedir. Çalışmada dil değinimi (language contact) olgusu, dil konuşurlarının dilsel deneyimleri sonucunda oluşan dil kullanımlarının önemini vurgulayan kullanım tabanlı dilbilim (usage-based linguistics) kuramı çerçevesinde incelenecektir. Barlow ve Kemmer'in (2000) dil yeterliği ve dilin zihinsel temsili (mental representation) ile dil kullanımının yakın ilişki içerisinde olduğunu görüşüne benimseyerek, bu çalışma kapsamında Hollandaca-Türkçe iki dilli bireylerin kullandığı Türkçede ulaç yapıları incelenmekte ve bu iki dilli ortamda Türkçe ulaç yapılarının, Hollandacanın etkisiyle, dilbilgisel bir değişim içinde olup olmadığı sorgulanmaktadır. Çalışmada aşağıdaki araştırma sorularına cevap aranmıştır: Hollanda'da yaşayan ikinci nesil Hollandaca-Türkçe konuşan iki dilli bireylerin kullandığı ulaç yapıları temas kaynaklı dil değişimine eğilimli midir? İkinci nesil iki dilli bireylerin kullandığı ulaç yapıları tek dilli bireylerle uyumlu mudur? Üç katılımcı grup arasında algı açısından en çok kullanılan ulaçlar açısından bir farklılık var mıdır? Bu araştırma sorularını cevaplayabilmek için Hollandaca-Türkçe iki dilli ve Türkçe tek dilli katılımcılardan yarı-yapılandırılmış görüşmeler ve dilbilgisellik karar testi aracılığıyla veri toplanmıştır. Üç farklı katılımcı grubundan veri toplanmıştır. Grup 1'de yer alan 11 katılımcı Hollanda'ya çalışmak amaçlı giden birinci nesil Hollandaca-Türkçe iki dilli bireylerden oluşurken Grup 2'deki katılımcılar Hollanda'da doğup büyüyen ve ikinci nesil(+) içerisinde değerlendiren 12 ikidilliden oluşmaktadır. Hollanda'da toplanan verinin karşılaştırılması amacıyla Türkiye'de katılımcıların göç ettikleri illerdeki 11 tek dilli Türkçe konuşurundan da veri toplanmıştır. Çalışmada kullanılan veriler; ulaç kullanım biçimleri ve dilbilgisel doğruluk algısı bağlamında inceleneceğinden öncelikle beş Türkçe-Hollandaca iki dilli ve beş Türkçe tek dilli katılımcının günlük yaşamları içerisinde, farklı dilsel bağlamlarda, kullandıkları sözlü iletişimleri ses-kaydı yapılarak toplanmıştır. Elde edilen yaklaşık 33 saatlik ses kaydı EXMARaLDA (Schmidt, 2004; 2014) veri çözümleme yazılımına aktarılmış ve dilsel çözümlemeleri yapılmıştır. Her iki grup katılımcıların kullandıkları ulaçlı yapıların kullanım biçimleri incelenmiş ve kullanım oranlarını saptamak amacıyla kullanım sıklığı analizleri yapılmıştır. Katılımcıların zihinsel temsilinde bu yapılarla ilgili dilbilgisel doğruluk algılarını ölçmek amacıyla bir dilbilgisellik karar testi hazırlanmış ve her iki grup katılımcıya uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizi için istatistik yazılım programı SPSS kullanılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde Hollanda'da yaşayan Hollandaca-Türkçe iki dilli bireylerin kullanım bağlamında ulaçlı yapıların Türkçe tek dilli katılımcılara göre daha az kullandıkları ve dilbilgisel doğruluk algısı bağlamında ise devam eden değinim-odaklı bir değişimin var olduğu ortaya çıkmıştır.
This study presents an analysis of contact-induced language change process concerning clausal subordination in the Turkish variety spoken in the Netherlands (henceforth, Dutch Turkish). This study also aims at investigating whether the converbial constructions are prone to language change in the speech perception and production of the first and second generations of Dutch-Turkish speakers within the framework of usage-based linguistics (Barlow & Kemmer, 2000). According to usage-based linguistics, there is an "intimate relation between linguistic structures and instances of use of language" (Kemmer & Barlow, 2006, p. 2) which suggests that a more direct relation is considered to exist between one's language experience and abstract representations in grammar. In other words, linguistic representations are strongly connected to 'usage events' in the speaker's linguistic system. The study aims to answer the following research questions: Is the use of converbial constructions by the 2nd generation bilingual Dutch-Turkish speakers subject to contact-induced language change in the Netherlands? Are the converbial constructions produced by the 2nd generation bilingual speakers conventional? Is there a difference in term of perception of most-frequently used converbial constructions between three speaker groups? In order to answer these questions, this study encompasses a mixed method research design utilizing semi-structured interviews and a grammaticality judgment task (GJT) applied to three groups of participtants: Dutch-Turkish bilingual speakers with 1st generation background (N=11), Dutch-Turkish bilingual speakers with 2nd generation background (N=12) and a control group of Turkish monolingual speakers (N=12). The rationale behind including two generations into the study lies on the assumption that if converbial constructions are considered as a sign of language change, a difference between two generations will be revealed due to the differences in their exposure and use of language, which are ensured via a language background questionnaire. Our findings reveal that the participants' perceptions and speech production of converbial constructions indicate a linguistic change in converbial constructions in the aspects frequency of use of converbs, and unconventional usages of converbs in non-finite constructions.