|
Sinema, ortaya çıktığı andan itibaren parçası olduğu toplumun acılarını, mutsuzluklarını, hayal kırıklıklarını yetkinlikle yansıtan, topluma ayna tutan bir sanat dalıdır. Bir ülkenin sinema filmleri incelendiğinde, o ülkede yaşanan acılara ve toplumsal travmalara tanık olunmasından da görülebileceği gibi, sinema kolektif belleği şekillendiren toplumsal travmaların aktarımında önemli bir araç olmaktadır. 1991'de başlayan iç savaşın sonucunda Yugoslavya'dan ayrılan ülkelerin sinemalarının oluşturduğu Post-Yugoslav sineması, sinemanın bu bağlamdaki toplumsal işlevine iyi bir örnektir. Post-Yugoslav sineması, milyonlarca insanın hayatına mâl olan ve Yugoslavya'nın dağılmasıyla sonuçlanan Yugoslav İç Savaşları'nı bütün boyutlarıyla konu edinen bir toplumsal sorumluluğa sahiptir. Araştırmanın amacı, Post-Yugoslav sineması içerisinden örneklem olarak belirlenen filmlerin savaşa, savaş travmalarına dair ortaya koyduğu anlatıların ve temsillerin nasıl yansıtıldığının, sosyolojik çözümleme yöntemi çerçevesinde ortaya konulması ve tartışılmasıdır. Bunun belirlenmesinde savaşa neden olan tarihsel, ideolojik ve sosyolojik sebepler, neden-sonuç ilişkisiyle kurulan tarihsel bir perspektifle çalışmanın birinci bölümünde, savaşın neden olduğu travmaların psikolojik ve toplumsal sonuçları, bunların bellek kavramıyla olan ilişkisi ve nihai olarak bu meselelerin sinemadaki ve Post-Yugoslav sinemasındaki yeri ikinci bölümde ortaya konulmuştur. Çalışmanın üçüncü bölümü, Post-Yugoslav sinemasından araştırmanın sınırlılıklarına uygun olarak belirlenen altı filmin sosyolojik yöntemin unsurlarına göre çözümlenmesinden oluşmaktadır. Çalışmanın sınırlılıkları kapsamında Post-Yugoslav sinemasının önemli bileşenleri olan Sırbistan sineması ve Bosna-Hersek sineması ele alınmıştır. Örneklem olarak analiz edilen filmlerin, Yugoslavya'nın dağılmasının ve yaşanan iç savaşların yarattığı toplumsal travmaları, tanıklık mefhumunu harekete geçirerek; savaşta işlenen suçlarla yüzleşmeyi, travma mağdurlarıyla empati kurmayı ve geçmişle hesaplaşmayı amaç edinen savaş karşıtı bir duyarlılıkla hareket ettiği belirlenmiştir.
|
|
Cinema is an art branch that reflects the suffering, unhappiness and disappointment of the society. When cinema films of a country are analyzed, it can be seen from witnessing the pain and social traumas in that society. Cinema is an important medium in the narrate of social traumas that shape collective memory. Post-Yugoslav Cinema is a good example of the social function of cinema in this context. PostYugoslav Cinema was formed by the cinemas of the countries that left Yugoslavia as a result of the civil war that started in 1991. Post-Yugoslav Cinema includes a social responsibility that discuss with all aspects of the Yugoslav Civil Wars that millions life of people were lost and resulted in the dissolution of Yugoslavia. The aim of the research is to reveal and discuss how the narratives and representations of films, which are determined as samples from Post-Yugoslav Cinema, about war and war traumas are reflected by sociological analysis method. The historical, ideological and sociological causes that lead to war are discussed in the first part of the study with a historical perspective established with a cause-effect relationship. The psychological and social consequences of war-induced traumas, their relationship with the concept of memory, and the function of these issues in cinema and Post-Yugoslav Cinema are revealed in the second part. The third part of the study consists of analyzing six films from PostYugoslav Cinema in accordance with the limitations of the research according to the elements of the sociological method. Within the extent of the study's limitations, Serbia Cinema and Bosnia and Herzegovina Cinema, which are the important components of Post-Yugoslav Cinema, were discussed. The films were analyzed as samples were determined to act with an anti-war sentiment aiming to face the crimes committed in Yugoslavia caused by civil wars, to confront the crimes committed in war by providing witness to empathize with trauma victims and to settle with the past. |
