Tez No İndirme Tez Künye Durumu
797165
Gözetimin psikopolitik soybilimi: Algoritmik yönetimsellik ve gözetim seçkinleri bağlamında yeni öznel deneyim / Psycho-political genealogy of surveillance: The new subjective experience within the context of governmentality and surveillance elites
Yazar:ANIL DURMUŞAHMET
Danışman: PROF. DR. EMİNE YAVAŞGEL
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
Konu:Halkla İlişkiler = Public Relations ; Siyasal Bilimler = Political Science ; Sosyoloji = Sociology
Dizin:Alternatif medya = Alternative media ; Kitle iletişimi = Mass communication ; Kitle psikolojisi = Mass psychology ; Popüler medya = Popular media ; Siyaset psikolojisi = Political psychology ; Sosyal psikoloji = Psychology-social ; Yeni medya = New media ; İletişim psikolojisi = Communication psychology
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2023
247 s.
Gözetimin yeni paradigması üzerine yoğunlaşan bu çalışmada, neoliberal rasyonalitenin gözetimi bir iktidar formuna dönüştürmesi ve buna bağlı olarak gözetimin öznelerinin inşa edilmesi konu edilmektedir. Genç bir disiplin olan politik psikoloji ile Michel Foucault'nun öznel deneyim ve iktidar anlayışının çerçevesinde şekillendirilen çalışmada öncelikli olan neoliberal rasyonalite ekseninde gelişen gözetim pratiklerinin bir arkeolojisi ortaya konulurken ardından psikopolitika ekseniyle bir soybilimsel araştırma yürütülmüştür. Tıpkı kavramsal perspektifin geliştirilmesinde olduğu gibi yöntem anlamında da Michel Foucault'dan yararlanılırken bu iki yöntemin tercih edilme nedenlerinden bir kısmı şu şekildedir: Öncelikli olarak söz konusu dönemde gözetimin özneyi inşa etme süreci olan öznel deneyim süreci örtük bir tasarıma sahiptir. Alışılagelmiş fenomenolojik yöntem aracılığıyla yapılan görüşmelerden veri elde edilemeyeceği için Foucaultyen bir okumayla gözetimin yeni öznel deneyimi soybilim ve onun tamamlayıcısı arkeoloji üzerinden çalışma yürütülmüştür. Bu bağlamda çalışmanın ana çıktılarından bir kısmını ele almak gerekirse: gözetim, tıpkı Mills'in iktidar seçkinleri tanımlamasına benzer bir şekilde kendi seçkin sınıfını ortaya çıkarmaktadır. Söz konusu seçkinler kendilerini diğer iktidar türlerinden daha yukarıda konumlarken, bu denli etkili olmalarını sağlayan iki önemli pratikten yararlanmaktadırlar: Halkla ilişkiler ve algoritmik yönetimsellik. Çalışmada özellikle algoritmik yönetimsellik kavramının üzerinde durulmaktadır. Algoritmik yönetimsellik yeni bir kavramlaştırma olmakla birlikte Foucaultcu yönetme faaliyetinin bugününü ifade etmekte oldukça işlevsel görülmektedir. Bunun yanında başta halkla ilişkiler, reklam ve medya olmak üzere iletişim sektörünün geleceğinde önemli bir role sahip olacaktır. Çalışmanın henüz iletişim alanında yeterince çalışılmayan konuları ele alması nedeniyle alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Focusing on the new surveillance paradigm, this study discusses how neoliberal rationality has transformed surveillance into a form of power and how the subjects of surveillance are constructed accordingly. The study designed within the framework of the young discipline of political psychology and Michel Foucault's understanding of subjective experience and power first presents an archaeology of surveillance practices developed around neoliberal rationality and then conducts genealogical research within the context of psychopolitics. The study utilizes Michel Foucault's method just as it benefits from the philosopher in developing the conceptual perspective. Some reasons for preferring these two approaches can be listed as follows: First, the subjective experience process, which is the process of constructing the subject of surveillance, has an implicit design in the period in question. Since interviews to be conducted using the usual phenomenological method are thought unlikely to provide adequate data, the new subjective experience of surveillance was studied using genealogy and its complement archaeology with a Foucauldian reading. In this context, to mention some of the study's main outcomes: surveillance brings about its own elite class, just as in Mills' definition of power elite. While these elites position themselves higher than other types of power, they benefit from two important practices that allow them to be effective to this extent: public relations and algorithmic governmentality. The study dwells especially on the concept of algorithmic governmentality. Although algorithmic governmentality is a new conceptualization, it is considered quite functional in describing today's governing activity in the Foucauldian sense. In addition, it will have an important role in the communication industry's future, especially in the fields of public relations, advertising, and media. It is thought that the study will contribute to the field as it addresses issues that have not yet been sufficiently studied in the field of communication.