Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
104087	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Akseki, Hacıgüzeller evi / The Restoration of Akseki Hacıgüzeller house Yazar:BERNA BAŞARIR Danışman: PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Mimarlık Ana Bilim Dalı Konu:Mimarlık = Architecture Dizin:Antalya-Akseki = Antalya-Akseki ; Geleneksel konut = Traditional dwelling ; Restorasyon = Restoration ; Türk evi = Turkish house	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2001 676 s.
AKSEKİ, HACIGÜZELLER EVİ ÖZET Türkiye'nin içinde bulunduğu hızlı kentleşme süreci ve korumaya ayrılan ekonomik kaynakların yetersizliği nedeniyle tarihi ve doğal güzellikler hızla yok olmaktadır. Tarihi dokunun yoğun olduğu yerleşimlerde, kültür varlığı niteliğindeki yapılarda, insanlar yaşamlarını zor koşullarda sürdürmektedir. Tarihi değer taşıyan yapıların günümüz koşullarına uyarlanabilmesi için kullanıcılara teknik ve mali yardım uygulaması gerekmektedir. Bu yapılmadığında, kimi kullanıcılar evlerim terk etmekte, kimi gelişigüzel müdahaleler yapmakta; kimi de evini yıkarak yerine betonarme yapılar yapmaktadır. Akseki, Batı Toroslann güney yönünde kurulmuş, Alanya'dan sonra, Antalya'nın en eski ilçesidir. Kuzeyinde Göller Bölgesi bulunur. Akseki doğuda Gündoğmuş ve Bozkır, banda Manavgat, kuzeyde Seydişehir, güneyde ise yine Gündoğmuş ve Manavgat ilçeleriyle çevrilidir. Burada çeşitli uygarlıkların izleri bulunmaktadır. Akseki Antik Melas Irmağı'nın çıkışma yakın dağlık kısmındadır. Pisidya sınırlan buraya kadar uzanırdı. Bademli, Cevizli, Ormana, Unulla, Gödene, Minareli, Sinanhoca, Mahmutlu, Güzelsu köylerindeki kalıntılar burada gelişen uygarlıkların belirgin örnekleridir. Akseki yöresi 13.yüzyıhn ilk yansında Selçuklu egemenliğine girmiştir. Zengin bir dokuya sahip olmasına karşın, Osmanlı topraklarına katıldığı zaman Akseki sadece bir köydü. 1290 yıllarına doğru Akseki'nin köy sayısı 154 olmuştur. Akseki yöresinin tarihi dokusunu oluşturan yapılar konusunda yeterli araştırma yapılmamış olması dikkati çekmektedir. Yöredeki tarihi dokuyu oluşturan yapıların plan ve cephe özellikleri, yapım sistemi, ahşap işçiliği de göz önünde bulundurularak, önemli bir geçmişi olabileceği tahmin edilen bir yapı seçilerek belgelenmesi amacı ile üzerinde çalışılmasına karar verilmiştir. Çalışma kapsamında ilk olarak Akseki ilçesinin tarihsel ve fiziksel gelişimi ile ilgili ulaşılabilen bütün kaynaklar araştırılmış ve araştırma konusu ile ilgili bazı bilgilere ulaşılmıştır. Bunun yanında Türk evinin gelişimi ve mimari özellikleri ile ilgili kaynaklar da taranmış, bulunan bütün veriler düzenlenmiştir. İlçenin anıtsal yapılan ve sivil mimarlık örnekleri incelenmiş ve gerekli belgeleme çalışmalarının yapılması amacıyla, fotoğraflarla ve çizimlerle desteklenmesine karar verilmiştir. Seçilen yapı Akseki üçesi'nin merkezinde bulunmaktadır. Akseki ilçesi, Hacı Üyas Man. 30 ada 18 parselde bulunan ; haçvari sofalı plan şemasına sahip, avlulu, içinde bezemeleri olan ( ahşap tavan, lambalık, şerbetlikler, taş işçiliği, ahşap işçiliği v.s.) ve yöredeki tarihi dokunun özelliklerim barındıran bir konuttur. Türkiye Diyanet İşleri'nin mülkiyetinde olan yapı arada sırada lojman olarak kullanılmakta, bunun xxıdışındaki zamanlarda ise kendi haline bırakılmaktadır. Lojman olarak kullananlar yapıya zarar vermektedir. Kullanılmadığı zamanlarda ise; yapı kaderine terk edilmektedir, bütün bunlar yapıya gerekli özenin gösterilmediğinin bir kanıtıdır. Tarihi yapının özgünlüğünü bozan niteliksiz ekler ve müdahaleler yapılmıştır. Konağın daha âzla zarar görmeden yapının belgelenmesi ve durumunun iyileştirilmesi önem taşımaktadır. Yapınm belgelenmesi ve restorasyonuna yönelik olarak, 1/50 ölçekli, rölövesi çıkarılmıştır. Detaylar 1/5, 1/10, 1/20 gibi ölçeklerde çizilerek, yazı ve fotoğraflarla bu çizimler desteklenmiştir. Dönem analizi ve hasar tespitlerinin yapılmasından sonra, elde edilen veriler en doğru şekilde değerlendirilerek, yapınm korunmasına ve yaşatılmasına yönelik, yine 1/50 ölçekli restitüsyon ve restorasyon ve yemden kullanım projelerinin hazırlanmasına çalışılmıştır. Bu belgeleme ve restorasyon projesinin hazırlanmasından sonra Çekül Vakfi ile Antalya Mimarlar odası tararından yapılacak maddi ve manevi destekle yapınm yaşatılması mümkün olacaktır. xxu
RESTORATION OF HACIGÜZELLER HOUSE, IN AKSEKİ SUMMARY In Turkey, rapid urbanization, insufficiency in both financial sources and historical awareness result in drastic damage to cultural and natural property. In settlements where the historic urban pattern is preserved, people living in historical quarters suffer from living in sub-standard houses. In order to improve their buildings, they either make modern additions or ad-hoc renovations or they totally destroy their old houses to construct in reinforced concrete. Akseki is the second oldest settlement in the province of Antalya. It is located to the south of the Taurus Mountains. The Lake Region and Seydişehir surround it in the north, Gündoğmuş and Bozkır in the east Manavgat in the west and Gündoğmuş in the south. In Akseki, there are traces of diverse civilisations. The settlement is near the mountainside of the source of Ancient Melas River. The boundaries of Pisidia reach this point. In the Roman Period, settlements and towers were built at critical points. The villages of Bademli, Cevizli, Ormana, Unulla, Gödene, Minareli, Sinanhoca, Mahmutlu and Gûzelsu have traces of past civilisations. Akseki was a village in the Ottoman Period, and has a rich historical urban tissue, Researches on Akseki are very limited in number and scope. In this project, the historical background of the settlement and the house plan types, construction systems and materials, which were used in and around Akseki, are taken as a case study. For this research of all the available documents, publications and archival material on the historical and morphological development of the city and the vernacular architecture of the region was collected and studied. The house which is selected as the subject of the case study located in the center of Akseki, within the district of Hacı fiyas. It is a dwelling, which embodies the characteristic features of the settlement. The construction technique is mixed. The building, which is owned by the Turkish Religious Affaires, is rarely used as a lodging. It is not well maintained. Some poor quality elements have been added to the building already. It is important to document the original features of the building before it loses more of its original features. This thesis also includes a detailed analytical survey of the house at 1:50 scale, aimed at the production of a restoration project in the end. Architectural details are documented at 1:1; 1:5, 1:10 and 1:20 scale are supported with photography and XXlllwritten descriptions. This is followed by a chronological analysis and a documentation of structural deformations and material deterioration. The evaluation of the data obtained from the analytical study was used to develop to a restitution proposal and then a restoration. Çekül and Antalya Mimarlar Odası will appropriate the house. The re-use project is prepared with a 1 :50 scale, aimed at the conservation of this unique example of traditional Turkish civil architecture. We hope that the chances to save the building will be increased after the documentation and the preparation of a restoration project XXIV