Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
349165		İsmail Gaspıralı'nın eğitim anlayışı / Ismail Gaspirali's understanding of education Yazar:SELÇUK TÜRKYILMAZ Danışman: PROF. DR. YAVUZ AKPINAR Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:	Onaylandı Doktora Türkçe 2013 222 s.
?İsmail Gaspıralı?nın Eğitim Anlayışı? adlı araştırmamız, İsmail Gaspıralı?nın eğitim görüşlerini, ilk kaynaklardan izleyerek belirleme ve tahlil etme olarak özetlenebilir. İsmail Gaspıralı, çok yönlü ve kapsamlı bir modernleşme programına sahipti. Onun modernleşme programı kısaca ?Usul-i cedid? veya ?Usul-i cedid öğretim? olarak adlandırılır. Bu çalışmada İsmail Gaspıralı?nın öğretim sahasında uygulama başladığı usul-i cedid yönteminin esin kaynakları ortaya çıkartılmış, bu yöntemin ana dil, aklî ilimler ve meslekî eğitim bakımından Avrupa?da gelişmiş eğitim sistemleriyle alakası gösterilmiştir. Ayrıca ana dil öğretimi bakımından Osmanlı eğitim sistemiyle benzer ve farklı yönleri ortaya konulmuştur. Araştırmamızın asıl ağırlığını ?İsmail Gaspıralı?nın Eğitim Anlayışı? bölümü oluşturmuştur. Bu bölümde Çarlık yönetiminin Rusya Müslümanlarına yönelik eğitim politikaları ele alınmış, bu politikalar karşısında İsmail Gaspıralı?nın fikirleri ve faaliyetleri ortaya çıkarılmıştır. Bu çerçevede İsmail Bey?in Rusya Müslümanlarının cehaletten kurtulması için geliştirdiği yöntemin, sıbyan mektepleri ve medreselerdeki ıslah çalışmalarının mahiyeti ve ayrıntıları ele alınmıştır. Araştırmamızda İsmail Bey?in usul-i cedid eğitimde asıl başarısının sıbyan mekteplerindeki uygulamalar olduğu tespit edilmiş, temel eğitimde uygulanan sisteminin özellikleri ürerinde durulmuştur. Bu bakımdan sıbyan mekteplerinde Arapça ve dinî temelli bir eğitimden Türkçe temelli, genel ve aynı zamanda pozitif anlayışlı bir eğitime geçişin merhaleleri, İ. Gaspıralı?nın bütün eserleri gözden geçirilerek belirlenmiş ve açıklanmıştır. Anahtar Kelimler: İsmail Gaspıralı, Tercüman gazetesi, eğitimde modernleşme, usul-i cedid eğitim, ana dilde okuma ve yazma öğretimi, Rusya Türklerinin Eğitimi, Medreselerin ıslahı
Ismail Gaspirali had a multi-dimensional and comprehensive modernisation program. It is called as a ?usul i cadid? in short. In this study, the sources of inspiration of usul i cadid which Ismail Gaspirali had started to practise in the field of education have been unveiled and it has been demonstrated the relation of this method with advaced educational systems in Europa from the view point of native language, rational sciences and professional education. Also it?s similarities and diversities with Ottoman educational system have been displayed from the view point of native language education.Main topic of our research is the chapter titled as a ?Ismail Gaspirali?s Understanding of Education?. In this chapter, educational policies of Tsarist administration intended for Russian Muslims have been dealt with and Gaspirali?s thoughts and activities against these have been disclosed. In this context, the method which Gaspirali developed to save Russian Muslims from the ignorance, Sibyan schools and other related issues appreciated. In our research, it has been determined that Gaspirali?s main achievement is in the practices of Sibyan Schools and the characteristics of system practiced in the primary education have been handled. From this context, the process of changing from Arabic and religious based education to Turkish, general and positive education and it?s stages have been explained under the works of Ismail Gaspirali. Key words: Ismail Gaspirali, Tercuman Newspaper, modernisation in education, usul i cedid education, teaching of reading and writing in mother tongue or native language, education of Russian Turks, reforming of madaris i.e. islamic religious schools