Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
441396		Divan şiirinde ateş / Fire in divan poetry Yazar:HİLAL NAYİR EKİNCİ Danışman: PROF. DR. HANİFE DİLEK BATİSLAM Yer Bilgisi: Çukurova Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin:Ateş = Fire ; Divan edebiyatı = Divan literature ; Divan şiiri = Court poem ; Şiir = Poem	Onaylandı Doktora Türkçe 2016 300 s.
Ateşin bulunması insanlık tarihinin en önemli olaylarından biridir. Bu keşif insan hayatının ve kültürünün değişip gelişmesinde önemli roller üstlenmiştir. Ateşin insan hayatındaki yeri ve önemi zamanla edebi eserlerde de yer almasını sağlamıştır. Hayatın hemen her unsurunun farklı boyut ve şekillerde söz konusu edildiği Divan şiirinde de geniş ve çeşitli çağrışımlarla ateşe yer verilmiştir. Divan şairleri ateşin rengi, gücü ve etkisinden yola çıkarak şiirlerinde edebi sanatların da yardımıyla özgün benzetmeler ve renkli hayaller ortaya koymuşlardır. Bu tezde XV.-XIX. yüzyıllara ait divanlardan seçilmiş örnek beyitlerden yola çıkılarak Divan şiirinde ateşin yeri, kullanım şekilleri, özellikleri ve Divan şairinin şiir dünyasına etkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ateşin diğer kelimelerle olan anlam ilgileri de dikkate alınarak, ateş etrafında şekillenen benzetme ve hayal unsurları tespit edilerek değerlendirilmiştir. Tezde anâsır-ı erbaanın bir unsuru olarak ateşin özellikleri, din ve tasavvuf kültüründeki, mitolojideki yeri, divan şiirinin geleneksel tipleriyle olan ilgisi, ateşin bulunduğu mekânlar, ateşle ilgili benzetmeler, gelenekler, inançlar, vb. ayrıntılı olarak incelenmeye çalışılmıştır. İnceleme, örneklerden yola çıkılarak ve metin merkezli olarak yürütülmüştür. Ayrıca ateş redifli şiirler de çalışmanın sonuna eklenmiştir.
Discovery of fire is one of the most important thing through the history of humanity. The relevant discovery played an important role during the change and development of human life and culture. The place and importance of fire in the human life ensured to be take part in literary works in process of time. The fire also took part in Divan Poetry with broad and various associations in which almost all life elements mentioned in different ways. The Ottoman poets revealed authentic metaphors and colorful dreams by means of literary arts based upon color, power and effect of fire. In this thesis; the place, usage and features of fire in the Divan poetry and also the effect of Divan poet in the poetry world tried to be set forth on the basis of sample couplets chosen from different Divans belongs to XV.-XIX. centuries. Considering the meaning interest of fire with other words, it has been evaluated by determining metaphors and imagine elements configured around the fire. Through this thesis; the features of fire, its place in religious and Sufi culture and also in mythology, its correlation with general types of Divan poetry, places of fire, metaphors, traditions and beliefs related to fire as one of the elements of Four Elements tried to be evaluated in detail. Analysis conducted text-centric and on the basis of examples. In addition, fire poems with redif (repeated sounds) are annexed.