Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
112915	Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.	Dinde sembolizm / Religious symbolism Yazar:LATİF TOKAT Danışman: PROF.DR. HANİFİ ÖZCAN Yer Bilgisi: Dokuz Eylül Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı Konu:Din = Religion Dizin:Din = Religion ; Din dili = Religious language ; Din felsefesi = Religious philosophy ; Dini semboller = Religious symbols ; Farabi = Farabi ; Sembolizm = Symbolism ; Tillich, Paul = Tillich, Paul	Onaylandı Doktora Türkçe 2002 230 s.
ÖZET Dinî sembolizm düşüncesi din dilini anlama konusundaki önemli yaklaşımlardan birisidir. Din dilini sadece dil felsefesi açısından bakarak değerlendirmek soruna çözüm getirmemektedir. Dinî sembolizm anlayışı, probleme din fenomeni açısından bakmak gerektiği kanaatindedir. Çalışmanın birinci bölümünde, dinî sembollerin kastının ne olduğu ele alınmıştır. Buna göre, dinî semboller yorumlamacı ve açıklamacı anlayış olmak üzere iki farklı yaklaşım içinde değerlendirilmektedir. Örnek olarak seçtiğimiz iki filozoftan Farabi, topyekün din fenomeninin, felsefî düşüncenin doğrudan bilgisine sahip olduğu "en yüksek mutluluk"a ulaşmanın sembolik yolu olduğu kanaatindedir. Tillich ise, Tanrı hakkında doğrudan söylenebilecek tek ifadenin O'nun "Varlığın-Kendisi" olduğunu belirterek, bütün dinî sembollerin kategorik yapıyı aşan "Varlığın-Kendisi"ne gönderme yaptığını düşünmektedir. İkinci bölüm dinî sembollerin yapısı hakkındadır. Mükemmel "tahayyül gücü"ne sahip olan filozof-peygamber akıl gücü yoluyla ulaştığı akılsalları, "tahayyül gücü"nde dönüştürerek halkın anlayabileceği sembollerle ifade etmektedir. Diğer bir anlayışa göre ise, dinî semboller "kollektif bilinçaltında ortaya çıkmaktadır. Dinî semboller, "temsil etme", "somutluk", "iştirak etme", "bilgi verici olma", "canlılık" ve "yapıcı-yıkıcı güç"e sahip olma gibi özelliklere sahiptir. Öte yandan, dinî semboller, Tillich sisteminde yeni bir bilgi getirirken, Farabi düşüncesinde pratik bir değere sahiptir. Üçüncü bölüm, dinî sembollerin yorumu hakkındadır. Tillich'in yorumlama metodu, "mesaj" ile "çağdaş durum"u ilişkilendiren korelasyon metodudur. Farabi ise, dinin felsefî bilgiyi, taklit ederek ifade etmesi nedeniyle, "açıklamacı" çizgide yer almaktadır. Monist ontolojinin sonucu olarak, Tanrı'dan bir kişi olarak bahsedilemez. Tanrı'ya atfedilen bütün sıfat ve fiiller semboliktir. Ahiret ise, Varlığın-Kendisi hakkındaki zamansal bir semboldür. Yaratma, Tanrı-alem ikiliğini çağnştırmaksızın, Tanrı'nın, varlığın kaynağı olması şeklinde anlaşılmalıdır. Bir fenomen olarak ibadet, Tillich düşüncesinde Tanrı'nın insan aracılığıyla kendisine yönelmesi iken, Farabi sisteminde sembolik yapıdaki dinin, "fiiller" kısmını oluşturmakta ve pratik fonksiyon görmektedir. Farklı dinlerin varlık sebebi, farklı kültürel yapılar nedeniyledir. Semboller evrensel olmadıkları halde, onların arkasında yatan hakikat tektir ve evrenseldir. Dolayısıyla, dinler arası farklılıklar doğaldır ve dinî sembolleri anlamada fundamentalist düşünce sembolü mutlaklaştırdığı için doğru sonuçlara ulaştırmayacaktır. VI
ABSTRACT Religious symbolism is one of the important approaches to the religious language in order to understand it. Religious symbolism tends to deal with the religious language from the phenomenological aspect. The first chapter examines what intent of religious symbol is. Al-Farabi thought that the phenomenon of religion is symbolical way to attain "supreme felicity." However P. Tillich regards all religious symbols as referring to "Being-ltself" and conveys that no statement other than "Being-ltself ' can be expressed about God. The second chapter deals with the nature of religious symbols. The prophet has perfectly both imagination and intellect. He transforms the intelligibles into symbols by means of his faculty of imagination; and thus people understand them simply. To other view, however, religious symbols emerge in "collective unconscious." Religious symbols have such characteristics or functions as "representation", "concreteness", "participation", "cognitivity" and "integrating-disintegrating power." In al- Farabi's thinking, religious symbols have a practical value, whereas, in Tillich's theology they have cognitive value; namely, they bring receiving knowledge. The third chapter tries to analyzes the interpretation of religious symbols. Tillich's method of interpretation is that of correlation which connects "message" with every "new generation." As for al-Farabi, he has "explanatory" method. As a result of monistic ontology, it can never be talked about God as a person. All the attributes and acts ascribed to God are symbolical. The other-world is a temporal symbol of Being-ltself. Creation must be understood, without implying no sign of God-universe duality, in the way that God is ground of being. For Tillich prayer as a phenomenon means God's turning towards Himself through human being. But al-Farabi conceives that worships function practically. Different religions are due to different cultures. Though symbols are not universal, the truth behind them is one and universal. So, the fact that there are many differences among religions is natural and understandable. The fundamentalist thought is not right in understanding religious symbols, because it sees the religious symbols as absolute things. VII T.C. YÜKSEKÖ?RETİM KURULU 90MUMANX4SVUN TEKKESİ