|
Advers ilaç reaksiyonları toplum sağlığını etkileyen önemli bir sorundur. Bu nedenle, pazarlama sonrası dönemde ilaç güvenliğinin yakından izlenmesi ve advers etkilerin bildirilmesi büyük önem taşımaktadır. Advers etkilerin sağlık çalışanları tarafından yetersiz bildirimi, farmakovijilans sisteminin gelişebilmesinin önünde önemli bir engel olarak görülmektedir. Eczacı, hastanın sağlık çalışanları ile iletişiminin son basamağını oluşturması ve kolaylıkla ulaşılabilir olması nedeniyle ilaç güvenliğinin izlenmesi ve advers etkilerin bildirilmesinde önemli sorumluluk taşımaktadır.
Bu çalışmada, Kahramanmaraş ilindeki eczacıların farmakovijilans konusundaki bilgi ve tutumlarının incelenmesi ve farmakoepidemiyolojik açıdan veri tabanı oluşumuna katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu amaçla, Kahramanmaraş'ta görev yapan 200 eczacıya yüz-yüze anket uygulanmış ve anketi 190 eczacı cevaplamıştır. Anket; eczacıların sosyo-demografik özellikleri, farmakovijilans konusundaki bilgileri ve advers ilaç reaksiyonu bildirimi hakkında tutumları ile ilgili bilgi edinmeye yönelik sorulardan oluşmaktadır.
Ankete katılan eczacıların %20'si farmakovijilansı doğru olarak tanımlamıştır. Eczacıların %55,8'i son bir yıl içerisinde kendilerine advers etki şikayeti ile başvuru olduğunu belirtmiştir. Advers etki şikayetine en çok neden olan ilaç grupları arasında, antibiyotiklerin (%40,8), analjeziklerin (%16) ve kardiyovasküler ilaçların (%12,8) olduğu belirlenmiştir. Ankete katılan eczacıların %55,8'i advers etkilerin bildirilmesi gerektiğini bilmelerine rağmen, bildirim yapanların oranının sadece %8,4 olduğu tespit edilmiştir. Bildirim yapmayanlar; yeterli bilgiye sahip olmamak, gerekli olduğunu düşünmemek ve zamanın kısıtlı olması gibi nedenlerle bildirim yapmadıklarını ifade etmişlerdir.
Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre, Kahramanmaraş'ta görev yapan eczacıların büyük bir kısmının farmakovijilans konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığı ve advers etki bildiriminin düşük seviyede olduğu belirlenmiştir. Advers etki bildirimlerinin yeterli düzeye ulaşması için mezuniyet öncesi ve sonrası eğitim programları ile farmakovijilans konusundaki farkındalığın arttırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Anahtar sözcükler:Eczacı, Farmakovijilans, Advers ilaç reaksiyonu, Advers ilaç reaksiyonu bildirimi, TÜFAM
|
|
Adverse drug reactions (ADRs) are a major public health problem. Therefore it is important to follow the safety of drugs and to report their adverse effects after they are sold. Underreporting by healthcare professionals is seen as an important limitation to the improvement of pharmacovigilance systems. Pharmacists have an important responsibility in monitoring the ongoing safety of medicines and in reporting ADRs because they are the last to interact with the patients and they are easily accessible by them.
In this study, we aim to investigate the knowledge and attitude of pharmacists about pharmacovigilance in Kahramanmaras and to contribute to the formation of a database from a pharmacoepidemiological perspective. For this purpose, we conducted a face-to-face survey on 200 pharmacists in Kahramanmaras and 190 pharmacists responded to the survey. The questionnaire included questions about the sociodemographic characteristics of the pharmacists, their knowledge of pharmacovigilance and their attitudes towards ADR reporting.
Twenty percent of the pharmacists who participated in this study defined pharmacovigilance correctly. Fifty five point eight percent of the pharmacists stated that patients reported an ADR to them during the previous 12 months. Pharmacists indicated that antibiotics (%40,8), analgesics (%16) and cardiovascular drugs (%12,8) were the most common drug groups that caused ADRs. Although 55.8 percent of the pharmacists believed that reporting ADRs was necessary, only 8.4 percent of them reported ADRs. Pharmacists who did not report ADRs listed 'not having enough knowledge', 'not thinking it is necessary' or 'not having enough time' as main reasons.
The results of the present study demonstrate that the majority of the pharmacists in Kahramanmaras have insufficient knowledge about pharmacovigilance practices and ADR reporting. Undergraduate and post-graduate educational programs need to be developed to increase awareness about pharmacovigilance and to improve ADR reporting.
Key Words: Pharmacist, Pharmacovigilance, Adverse drug reaction, Adverse drug reaction reporting, TUFAM |
