Tez No İndirme Tez Künye Durumu
201972
A cross-cultural study on color perception: Comparing Turkish and non-Turkish speakers' perception of blue / Renk algısı üzerine kültürler arası bir çalışma: Türklerin ve Türk olmayanların mavi algılarının karşılaştırılması
Yazar:DİDEM KADIHASANOĞLU
Danışman: DOÇ. DR. EMRE ÖZGEN
Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Enformatik Enstitüsü / Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
Konu:Psikoloji = Psychology
Dizin: 		Onaylandı
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
86 s.
Türkler, renk spektrumunun mavi bölgesini mavi ve lacivert olmak üzere iki ayrı kategoriye ayırmaktadır. Bu çalışmaya katılan yabancıların dillerinde ise renk spektrumunun mavi bölgesi için sadece bir renk kelimesi bulunmaktadır. Bu çalışmada Dilsel Görelilik Varsayımı'nın tahminleri araştırılmıştır. İşlevsel olarak, kategorik algı etkileri kullanılmıştır. Birinci deneyde, mavi ve lacivert arasında ortalama bir kategori sınırının belirlenmesi için, Türkler bir isimlendirme görevi yapmışlardır. İkinci deneyde, Türkler'in ve yabancıların, hem mavi ve lacivert kategorileri içindeki hem de ortalama sınır etrafındaki renk-farkı algılama eşikleri hesaplanmıştır. Renk-farkı algılama eşikleri, her iki grubun da sadece tek renk kelimesinin olduğu yeşil bölgesi için de vii hesaplanmıştır. Renk-farkı algılama eşiklerini hesaplamak için belleğin etkilerini ortadan kaldırarak algısal süreçleri yalnız bırakan 2-TAFC metodu kullanılmıştır. Tükler'in sadece mavi bölgesinde kategorik algı etkileri göstereceği; yabancılarda ise böyle bir etkinin görülmeyeceği beklenmiştir. Başka bir deyişle, Türkler'in ortalama sınırdaki renk-farkı algılama eşiklerinin, kategori içi renk-farkı algılama eşiklerine kıyasla daha düşük olacağı düşünülmüştür. Çalışmanın sonuçları, Türklerin renk-farkı algılama eşiklerinin hem mavi bölgesinde hem de yeşil bölgesinde yabancılarınkinden daha düşük olduğunu ortaya çıkarmıştır. Ancak, yeşil bölgesindeki fark Dilsel Görelilik Varsayımını geçersiz kılmamaktadır. Türkler ve yabancılar arasındaki fark, yeşil bölgesinde çalışmanın kısıtlamalarından kaynaklanmış olabilir. Son olarak üçüncü deneyde, Türkler'in renk-farkı algılama eşikleri, mavi ve lacivert arasındaki kişisel sınırları kullanılarak hesaplanmıştır. Üçüncü deneyde elde edilen renk-farkı algılama eşikleri arasındaki örüntü, ikinci deneyde elde edilenlere benzemiştir. Anahtar Kelimeler: Renk Algısı, Dilsel Görelilik Varsayımı, Kategorik Algı, 2- TAFC Metodu
Turkish speakers differentiate the blue region of color spectrum into mavi (blue) and lacivert (dark blue); whereas non-Turkish speakers in this study had only one color term in the blue region. The present study aimed to explore the predictions of the Linguistic Relativity Hypothesis. Operationally, Categorical Perception (CP) effects were used. In Experiment 1, Turkish speakers performed a naming task to determine an average category boundary between mavi and lacivert. In Experiment 2, both Turkish and non-Turkish speakers? color-difference detection thresholds were estimated on the average boundary as well as within the mavi and lacivert categories. The thresholds were also estimated in the green region, in which both groups had only one color term. 2- v TAFC method, which eliminates the effects of memory or labeling and isolates the perceptual processes, was used to estimate the thresholds. Turkish speakers, and not non-Turkish speakers, were predicted to show CP effects only in the blue region: thresholds should be lower on the boundary than within-category. The result revealed that Turkish speakers? color-difference detection thresholds were lower than those of non-Turkish speakers both in the blue and the green regions. The difference in the green region does not rule out the LRH. It is possible that this difference resulted from the limitations of the study. Finally, in Experiment 3, Turkish speakers? thresholds were also estimated on their individual boundaries. The patterns of the thresholds revealed by Experiment 3 were similar to the pattern of the thresholds in Experiment 2. Keywords: Color Perception, Linguistic Relativity Hypothesis, Categorical Perception, 2-TAFC Method