|
Yarımadanın en yüksek noktasında yerleşimli Selçuklu Sarayı'nın kuzey ucunda bulunan ve doğu-batı yönünde uzanan İçkale Kilisesi'nde, iki büyük inşaat aşaması ve üç ek-onarım aşaması tespit edilmiştir.İlk inşaat aşamasında bina, 29,00x17,00 m. boyutlarında üç nefli bir bazilika olarak inşa edilmiştir. Kazı çalışmaları sırasında ele geçen sikkeler ve çevre bölgelerde incelenen örneklerle yapılan değerlendirmede bu inşaatın, 6.-10. yüzyıllar arasında gerçekleşmiş olduğu anlaşılmaktadır.Binanın II. İnşaat aşaması, şimdiki 12,80x 5,70 (batı) x 8,18 m. (doğu) boyutlarındaki trikonchos planlı bölümüdür. 3-4. yüzyıllardan itibaren yaygın olarak vaftizhane-martyrium, saray kabul salonları (triclinium) ve kiliselerin ek yapılarında (pastoforyon odaları) tercih edilen trikonchos planı, 9. yüzyıldan itibaren Athos Yarımadası'nda ortaya çıktıktan sonra, özellikle 11-12. yüzyıllarda, kilise ve şapellerde yoğun olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu bağlamda, binanın II. İnşaat aşamasının, Anadolu'da ve Balkanlar'da bulunan benzer örnekleri ile yapılan değerlendirmesinde 11. yüzyıl ile 13. yüzyılın ilk çeyreği arasında gerçekleşmiş olduğu ortaya çıkmaktadır.Binada belirlen üç ek-onarım aşamasından ilki, 1225 yılından sonraki bir tarihte güney ek yapının-odanın oluşturulması; ikincisi, apsis dış cephesi ile güney ek yapının konut haline dönüştürüldüğü 1922 yılındaki mübadele sonrasında; üçüncü ve son aşama ise binanın güney cephesinden dökülen taşlarının yeniden örüldüğü ve yapı içinde kubbeyi doğudan destekleyen iki beton ayağın eklendiği 1940-60 yıllarını kapsayan dönemi içermektedir.Binanın, II. İnşaat aşamasına tarihlenen ?İsa konulu? duvar resimleri, resim programını oluşturan sahnelerin uygulandığı yerler dikkate alınarak incelenmiş ve tarihlemeye gidilmiştir. Kapadokya kiliselerinde izlenen duvar resim programına yakın bir özellik gösterdiği anlaşılan bu resimlerden binayı ?özel? kılan ?Golgotha Yolu? sahnesi, Anadolu'da diğer bir örneği bulunan Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Mezar Odası'ndaki sahneden daha erken tarihli olması açısından önemlidir.
|
|
Two great construction phases and three additional-restoration phases were determined in İçkale Church, situated at the northern end of Selçuklu Palace, located at the highest point of the peninsula and lying in the direction of east-west.During the first construction phase, the building was constructed as 29,00x17,00 m. sized, three-nave basilica. From the coins, acquired during excavations and from the evaluation, made with the samples which were analysed in the surroundings, it is understood that this construction was implemented between the 6th-10th centuries.The II. Construction phase of the building is today?s planned section, known as trikonchos, having sizes of 12,80x 5,70 (west) x 8,18 m. (east). Trikonchos plan, which was commonly accepted in martyrium, triclinium and pastoforyon rooms of the churches dating from the 3rd-4th centuries, began to be intensely applied in churches and sacrariums, particularly during 11-12th centuries, after it emerged in Athos Peninsula as from the 9th century. In this context, as a result of the evaluation, which was made on its similar samples in Anatolia and Balkans, it is revealed that the II. Construction phase of the building had been implemented between the first quarter of the 11th and 13th centuries.The first of three additional-restoration phases, which was determined in the building, includes the period, when the southern additional-structure-room was constituted on a date after 1225; the second one includes the post-conversion period of 1922, in which abscissa exterior facade and southern additional-structure were transformed into house; the third and the final phase includes the period of 1940-60, in which the stones, shedding from the southern facade of the building were rebonded and two concrete bases, supporting the dome from the east within the structure, were added.?Jesus themed? frescos, dated during the II. Construction phase of the building, were examined by taking the features, - in which, scenes that constituted the fresco program were applied - into consideration and dating was made. The scene of ?Golgotha Way? from these frescos, which depicted a close feature to the fresco program in the Cappadocian churches, which made the building ?special?, carries significance from the point of the fact that it is dated earlier than the scenes in the Burial Chamber of Demre Saint Nicholas Church, which has another sample in Anatolia. |
