Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
209476		Selçuklu sultanlarının tahta çıkış yöntemleri / The ways that the seljuk sultans take reign of the country Yazar:GÖKHAN TÜZÜN Danışman: PROF.DR. SALİM KOCA Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Ortaçağ Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2006 92 s.
Büyük Selçuklu Devleti ve onun devamı niteliğinde olan TürkiyeSelçuklu Devleti de eski Türk hakimiyet anlayısını devam ettirmistir.Hükümdarlığın ilahi menseli olduğu düsüncesine dayanan bu hakimiyetanlayısına göre tanrı tarafından verilen siyasi iktidar ve idare kabiliyeti kanvasıtasıyla hanedan üyelerine intikal ettiğinden çoğu zaman hanedan üyeleriarasında taht mücadeleleri yasanmıs ve bu mücadeleler de SelçukluSultanlarının tahta çıkıs yöntemlerini belirlemistir.Bu yöntemlerden ilki Devlet kurucusu olarak tahta çıkmaktır. Devletinkurulusundan sonra hanedan üyeleri arasında taht mücadeleleri farklıyöntemlerinde ortaya çıkmasına neden olmustur. Bu yöntemlerin ikincisi dehanedan üyeleri arasında kuvvet ve mücadele yolu ile rakiplerin bertarafedilmesi seklinde ortaya çıkmıstır. Devletin siyasi kriz dönemine girdiği budönemlerin yasanmaması için alınan tedbir üçüncü tahta çıkıs yönteminibelirlemistir. Buna göre mevcut sultan daha hayatta iken sehzadelerdenbirini veliaht tayin etmek suretiyle tahta çıkararak karısıklıkları önlemeyeçalısmıstır. Ancak bu yöntemin hem Türk tarihinde hem de Selçuklutarihinde basarıyla uygulanamadığını görmekteyiz. Tabii bu durumlardaortaya çıkan siyasi krizlerin önlenebilmesi ve sultanın belirlenmesi içinhanedan içerisinden devlet adamlarının ve komutanların seçim ve tercihi iletahta çıkarılan üyelerinde olduğu görülmektedir. Bu uygulamada SelçukluSultanlarının tahta çıkıs yöntemlerinden bir diğeri olarak karsımızaçıkmaktadır. Bahsi geçen tahta çıkıs yöntemlerinin dısında bulunduğubölgedeki lider pozisyonda olan komsu devletlerin yardımı ile tahta çıkıldığıve hakimiyetin devam ettirildiğini gördüğümüz örneklerde bulunmaktadır.Devletin siyasi gücünü derinden sarsıldığı dönemlerde de Selçuklusultanlarının metbu hükümdarın fermanı ve onayı ile tahta çıkarakhakimiyetlerini devam ettirmeye çalıstıklarını görmekteyiz.Sonuç olarak eski Türk devletlerinde görülen ve Selçuklularda dadevam edilen taht veraset hukuku hiçbir zaman kurallara bağlanamamıstır.Bunun tabi sonucu olarak da hanedan üyeleri arasında taht mücadelelerikaçınılmaz ve adeta mesru bir vaka olarak sık sık tekrarlanmaktaydı. Bumücadelelerde Selçuklu sultanlarının tahta çıkıslarında birden fazla tahtaçıkıs yönteminin ortaya çıkmasına neden olmustur.
Great Selçuklu Empire and its continiued existance Turkey SelçukluEmpire had continiued the old undershanding of Turkish sovereignity.According to this sovereignity which was believed to be a divine power givenbg god; transmission of political goveenvent and ability of administration tothe members of the dynastic by blood, created a big struggle for thesovereign?s throne between them at mast of the time and this struggledetermined the methods of the ruler?s getting up to the throne.First one of these methods is to get to the sovereign?s throne as thefounder of the stade. After the foundation of the state, struggle between themembers for the throne has caused the development of different kinds ofmethods. Second method has appeared by defeating the rivals with thecontestation depending on the power between the members. The precautiontaken when the state got into political crises defined the third method.According to this, although he is alive, the existing ruler makes one of theprinces get up to the sovereign?s throne in ocder to prement the chaos in thestate. On the other hond, in the history of Turkey and Selçuklu Empire, wecan not manag that this method has performed successfully. In this situation,inorder to prevent the crises and determine the new ruler, it is seen that, bythe preferances of statesman and the commenders, one of the memberswould have been able to get to the throne. This apptication has comeaccross as the 4 th method that the ruler is to be chosen. Except thesemethods, we see some other exauples such as getting up to the throne bythe help and the support of a ruler of a neighbour state .We can also see that when the state is in a huge political crises,Selçuklu pulers could get up to the throne and continiued their sovereignityAs a result, the code of inheritance of throne which was seen inSeçuklu and the old Turkish governuents could have never been legislated.As a natural result of this, inevitable throne struggles between the membersrepeated itself as a legitimate airamustance. This struggle has caused morethan one method to get up to the throne between the rulers.